18 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
વર્ષનો છેલ્લો મહિનો તીજ અને તહેવારોના દૃષ્ટિકોણથી વિશેષ રહેશે. વ્રત અને ઉત્સવ માટે ડિસેમ્બરમાં 10 વિશેષ તારીખો હશે. માગસર માસનો શુક્લ પક્ષ મહિનાની પ્રથમ તારીખે જ શરૂ થશે.
માગસર મહિનો ડિસેમ્બરમાં પૂરો થશે અને પૌષ મહિનો શરૂ થશે. મહિનાના મધ્યમાં ધન સંક્રાંતિ હશે અને ખરમાસ પણ હશે. આ સમયગાળા દરમિયાન શુભ કાર્યો કરવામાં આવતા નથી.
જાણો ડિસેમ્બરમાં આવતા મુખ્ય ઉપવાસ અને તહેવારો અને તેમનું મહત્વ…
કારતક અમાવસ્યા (1 ડિસેમ્બર, રવિવાર) કારતક મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષનો આ અંતિમ દિવસ હશે. આ દિવસે સૂર્યોદય સમયે અમાવસ્યાના કારણે સ્નાન અને દાનનો શુભ પર્વ રહેશે. અખાન અમાવસ્યા પર, તીર્થસ્થળો અને પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કર્યા પછી ઊનના કપડાં અને ખોરાકનું દાન કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ કરવાથી વ્યક્તિને અખૂટ પુણ્ય મળે છે.
વિવાહ પંચમી (6 ડિસેમ્બર, શુક્રવાર) આ દિવસે, વિવાહ પંચમી તહેવાર ઉજવવામાં આવશે કારણ કે તે અખાન મહિનાના શુક્લ પક્ષની પાંચમી તિથિ છે. પુરાણો અનુસાર, શ્રીરામ અને સીતાના લગ્ન આ તારીખે થયા હતા, તેથી દર વર્ષે આ દિવસને ભગવાન રામ અને માતા સીતાના લગ્નની વર્ષગાંઠ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ તિથિએ ભગવાન રામ-સીતા અને હનુમાનજીની પૂજા કરવામાં આવે છે. મંદિરોમાં રામ ચરિત માનસનો પાઠ કરવામાં આવે છે.
ભાનુ સપ્તમી (8 અને 22 ડિસેમ્બર) રવિવાર અને સપ્તમી તિથિ બંનેનો સ્વામી સૂર્ય છે. જ્યારે પણ આ તિથિ મુજબનો સંયોગ થાય છે ત્યારે તે દિવસને સૂર્ય સપ્તમી તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે ઉગતા સૂર્યને અર્ઘ્ય અર્પણ કરીને વંદન કરવામાં આવે છે. આ રીતે સૂર્યની પૂજા કરવાથી આયુષ્ય વધે છે. આ ઉપરાંત મનોકામના પૂર્ણ કરવાની ઈચ્છા સાથે દિવસભર ઉપવાસ પણ કરવામાં આવે છે. આ વ્રત દરમિયાન મીઠું ખાવામાં આવતું નથી.
ગીતા જયંતિ અને મોક્ષદા એકાદશી (11 ડિસેમ્બર, બુધવાર) આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીની પૂજા વિધિપૂર્વક કરવામાં આવે છે. વ્રત રાખવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર ગીતા જયંતિ અને મોક્ષદા એકાદશી એક જ દિવસે આવતી હોવાથી આ તિથિને મણિ ચિંતામણિ સાથે સરખાવવામાં આવે છે.
દત્તાત્રેય જયંતિ (14 ડિસેમ્બર, શનિવાર) આ દિવસે ભગવાન દત્તાત્રેયની પૂજાનો તહેવાર છે. મહાયોગીશ્વર દત્તાત્રેયને બ્રહ્માજી, ભગવાન વિષ્ણુ અને ભગવાન શિવનો અવતાર માનવામાં આવે છે અને તેમનો જન્મ માર્ગશીર્ષ મહિનાની પૂર્ણિમાની તારીખે થયો હતો અને તેમણે 24 ગુરુઓ પાસેથી શિક્ષણ મેળવ્યું હતું. ભગવાન દત્તાત્રેયના નામે દત્ત સંપ્રદાયનો ઉદભવ થયો. દક્ષિણ ભારતમાં ભગવાન દત્તાત્રેયના ઘણા મંદિરો છે.
ધનુ સંક્રાંતિ અને માગશર પૂર્ણિમા (15 ડિસેમ્બર, રવિવાર) આ દિવસે, પૂર્ણિમાની સાથે, સૂર્ય ધન રાશિમાં પ્રવેશ કરશે, તેથી ધન સંક્રાંતિનો તહેવાર પણ ઉજવવામાં આવશે. આ તહેવાર પર નદીમાં સ્નાન કરવાની અને દાન કરવાની પરંપરા છે. સૂર્ય ધનુ રાશિમાં આવવાના કારણે આ દિવસે ખરમાસ શરૂ થશે. જે 14મી જાન્યુઆરી સુધી ચાલશે. આ સમયગાળા દરમિયાન, લગ્ન અને અન્ય શુભ કાર્યો થશે નહીં.
સફલા એકાદશી (26 ડિસેમ્બર, ગુરુવાર) આ દિવસે વર્ષની છેલ્લી એકાદશી હશે. આ તિથિએ બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં સ્નાન કરીને વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીની વિધિ-વિધાનથી પૂજા કરવાથી વ્રતનું સમાધાન થાય છે. શાસ્ત્રો અનુસાર સફલા એકાદશીનું વ્રત કરવાથી જીવનની તમામ પરેશાનીઓ દૂર થાય છે અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.
સોમવતી અમાવસ્યા (30 ડિસેમ્બર, સોમવાર) સોમવારે અમાવસ્યા હોવાથી સોમવતી અમાવસ્યા પર્વની ઉજવણી કરવામાં આવશે. આને સ્નાન અને દાનનો મહાન તહેવાર કહેવામાં આવે છે. મહાભારતમાં ભીષ્મે યુધિષ્ઠિરને આ દિવસનું મહત્વ સમજાવ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે જે વ્યક્તિ આ દિવસે પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરે છે તે સમૃદ્ધ, સ્વસ્થ અને તમામ દુઃખોથી મુક્ત રહેશે. એવી પણ માન્યતા છે કે સ્નાન કરવાથી પિતૃઓ પણ સંતુષ્ટ થાય છે.