2 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
જેની આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યાં હતા તે દિવસ આખરે આવી ગયો છે. અયોધ્યાના નવા મંદિરમાં ભગવાન શ્રીરામની પ્રાણપ્રતિષ્ઠા થશે. શ્રી રામના બાળ સ્વરૂપની મૂર્તિ કાળા પથ્થરની બનેલી છે. શ્રીરામની સાથે ભગવાન વિષ્ણુના દસ અવતાર પણ મૂર્તિમાં જોવા મળશે. આ સાથે મૂર્તિના ઉપરના ભાગમાં ઓમ, પદ્મ, ચક્ર, સૂર્ય, ગદા, શંખ અને સ્વસ્તિકના ચિહ્નો પણ દેખાય છે.
જાણો ભગવાન વિષ્ણુના કયા દસ અવતાર અને તેમની સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો…
1. મત્સ્ય અવતાર
પ્રાચીન સમયમાં ચૈત્ર માસના શુક્લ પક્ષની ત્રીજના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુએ મત્સ્ય સ્વરૂપે પોતાનો પ્રથમ અવતાર લીધો હતો. મત્સ્ય પુરાણ અનુસાર ભગવાન વિષ્ણુએ પુષ્પભદ્રા નદીના કિનારે મત્સ્યનો અવતાર લીધો હતો. તે સમયે ભગવાને હયગ્રીવ નામના રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો. મત્સ્ય અવતારએ પૃથ્વીને પૂરથી બચાવી હતી.
2. કુર્મ અવતાર
વૈશાખ માસની પૂર્ણિમાના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુએ કુર્મના રૂપમાં પોતાનો બીજો અવતાર લીધો હતો. જ્યારે સમુદ્ર મંથન થયું ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુએ કૂર્મ એટલે કે કાચબાનો અવતાર લીધો અને મંદરાચલ પર્વતને પોતાની પીઠ પર લઈ ગયા. દેવતાઓ અને દાનવોએ નાગ વાસુકીની મદદથી મંદરાચલમાંથી સમુદ્ર મંથન કર્યું હતું.
3. વરાહ અવતાર
ભગવાનનો ત્રીજો અવતાર ભાદરવા મહિનામાં શુક્લ પક્ષની તૃતીયા તિથિએ થયો હતો. વરાહ એટલે શુકર. આ અવતારનો ચહેરો ડુક્કરનો હતો, પરંતુ શરીર મનુષ્ય જેવું હતું. તે સમયે હિરણ્યાક્ષ રાક્ષસે પૃથ્વીને સમુદ્રમાં સંતાડી દીધી હતી. ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુએ વરાહનો અવતાર લીધો અને પૃથ્વીને સમુદ્રમાંથી બહાર લાવ્યો. આ પછી ભગવાને હિરણ્યાક્ષનો વધ કર્યો.
4. નરસિંહ અવતાર
નરસિંહ અવતાર એ ભગવાન વિષ્ણુનો ચોથો અવતાર છે. નરસિંહ જયંતિ વૈશાખ માસમાં શુક્લપક્ષની ચતુર્દશી તિથિએ ઉજવવામાં આવે છે. પ્રાચીન સમયમાં વિષ્ણુ ભક્ત પ્રહલાદને રાક્ષસ હિરણ્યકશિપુથી બચાવવા માટે, ભગવાને સ્તંભ પરથી નરસિંહનો અવતાર લીધો હતો. ભગવાન નરસિંહે હિરણ્યકશિપુનો વધ કરીને પ્રહલાદનો જીવ બચાવ્યો હતો.
5. વામન અવતાર
ભગવાન વિષ્ણુનો પાંચમો અવતાર ભાદ્રપદ માસના શુક્લ પક્ષની દ્વાદશી તિથિએ વામનના રૂપમાં થયો હતો. વામન દેવે રાક્ષસ રાજા બલિ પાસેથી ત્રણ પગથિયા જમીન દાનમાં માગી હતી. બાલીએ વામન દેવને જમીન દાન કરવાનો સંકલ્પ કર્યો, પછી વામન દેવે વિશાળ રૂપ ધારણ કર્યું અને એક પગલામાં પૃથ્વી અને બીજા પગલામાં સ્વર્ગ માપ્યું. જ્યારે ત્રીજો પગ મૂકવા માટે જગ્યા બચી ન હતી, ત્યારે બલિએ વામનને તેમના માથા પર પગ મૂકવા કહ્યું. ભગવાન વામન બાલીના મસ્તક પર પગ મૂકતાની સાથે જ તે પાતાળ લોકમાં પહોંચી ગયા. બાલીની ઉદારતાથી ખુશ થઈને ભગવાન વામને તેમને પાતાળ લોકના સ્વામી બનાવ્યા હતા.
6. પરશુરામ અવતાર
ભગવાન વિષ્ણુનો આ છઠ્ઠો અવતાર છે. પરશુરામ પ્રગટ ઉત્સવ વૈશાખ માસના શુક્લ પક્ષની ત્રીજના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. પરશુરામ ચિરંજીવી છે. તેમણે હૈહયવંશી ક્ષત્રિયોનો નાશ કર્યો અને સહસ્ત્રાર્જુનનો વધ કર્યો હતો. રામાયણ અને મહાભારતમાં પણ પરશુરામનો ઉલ્લેખ છે.
7. શ્રી રામ અવતાર
ભગવાન વિષ્ણુએ ચૈત્ર માસના શુક્લ પક્ષની નવમી તારીખે શ્રી રામના રૂપમાં સાતમો અવતાર લીધો હતો. શ્રી રામે રાવણની સાથે તે સમયના તમામ રાક્ષસોનો સંહાર કર્યો હતો. ધર્મ અને પ્રતિષ્ઠાની સ્થાપના કરી. તેથી જ શ્રી રામને મર્યાદા પુરુષોત્તમ કહેવામાં આવે છે.
8. શ્રી કૃષ્ણ અવતાર
ભગવાન વિષ્ણુએ દ્વાપર યુગમાં શ્રાવણ માસની કૃષ્ણ પક્ષની અષ્ટમી તિથિએ શ્રી કૃષ્ણના રૂપમાં આઠમો અવતાર લીધો હતો. શ્રી કૃષ્ણએ કંસ અને તેના બધા સાથી રાક્ષસોને મારી નાખ્યા. દુર્યોધનની સાથે તેણે સમગ્ર કૌરવ વંશનો નાશ કરવામાં અને ધર્મની સ્થાપના કરવામાં પાંડવોને મદદ કરી.
9. બુદ્ધ અવતાર
ભગવાન બુદ્ધને ભગવાન વિષ્ણુનો નવમો અવતાર માનવામાં આવે છે. ગૌતમ બુદ્ધનો જન્મ લુમ્બિનીમાં થયો હતો. લુમ્બિની નેપાળમાં છે. બુદ્ધ જયંતિ દર વર્ષે વૈશાખ મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. બુદ્ધે બૌદ્ધ ધર્મની સ્થાપના કરી. તેમણે સમાજને અહિંસા અને કરુણાનો સંદેશ આપ્યો.
10. કલ્કિ અવતાર
આ ભગવાન વિષ્ણુનો દસમો અવતાર છે. કલ્કિ અવતાર હજુ દેખાયો નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે કળિયુગના અંતમાં ભગવાન વિષ્ણુ કલ્કિ અવતાર લેશે. કળિયુગ 4 લાખ 32 હજાર વર્ષનો છે. કળિયુગને માંડ 5 હજાર વર્ષ વીતી ગયા છે. કળિયુગના અંતમાં જ્યારે પૃથ્વી પર અધર્મ ખૂબ વધશે, ત્યારે કલ્કિ અવતરશે.