53 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
આજે (23 મે) એટલે ભગવાન બુદ્ધની જન્મજયંતિ છે. બુદ્ધના જીવનની એવી ઘણી વાર્તાઓ છે, જેમાં સુખી અને સફળ જીવનનું રહસ્ય છુપાયેલું છે. આ સૂત્રોને અપનાવવાથી આપણી અનેક સમસ્યાઓ દૂર થઈ શકે છે. વાંચો ગૌતમ બુદ્ધ અને તેમના ઉપદેશો સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો…
- મૃત્યુ અટલ છે, દરેકને એક દિવસ મરવાનું છે
એક દિવસ એક સ્ત્રી બુદ્ધ પાસે આવી. સ્ત્રીનો પુત્ર મૃત્યુ પામ્યો હતો. તેનો પતિ પણ મૃત્યુ પામ્યો હતો. તેમના બાળકના મૃત્યુ પછી સ્ત્રી પાગલ થઈ ગઈ અને તેના મૃત બાળકને લઈને બુદ્ધ પાસે આવી હતી.
મહિલાએ રડતાં રડતાં કહ્યું કે મારો પુત્ર તથાગત મારા જીવનનો એકમાત્ર આધાર છે, જો તે ન હોય તો મારું જીવન અર્થહીન છે. કૃપા કરીને કોઈ પણ રીતે મારા પુત્રને જીવંત કરો.
બુદ્ધે કહ્યું કે તે ઠીક છે. હું તમારા પુત્રને જીવતો કરીશ, પણ પહેલાં તમારે મારા પર એક ઉપકાર કરવો પડશે. તમે ગામડાના એવા ઘરમાંથી મુઠ્ઠીભર અનાજ લાવો જ્યાં ક્યારેય કોઈનું મૃત્યુ થયું નથી.
દીકરો જીવિત થઇ જશે તે સાંભળીને મહિલા ખુશ થઈ ગઈ, તેમણે વિચાર્યું કે તે હમણાં જ અનાજ લાવશે. મહિલાએ ગામના દરેક ઘરે જઈને કહ્યું કે તમારા ઘરમાં કોઈનું મૃત્યુ થયું નથી તો મને એક મુઠ્ઠી અનાજ આપો. સવારથી સાંજ સુધી તેને ગામમાં એવું એક પણ ઘર ન મળ્યું કે જ્યાં ક્યારેય કોઈનું મૃત્યુ થયું ન હોય.
સાંજ સુધીમાં સ્ત્રી સમજી ગઈ હતી કે મૃત્યુ અનિવાર્ય છે અને તેનાથી કોઈ બચી શકતું નથી. મહિલા બુદ્ધ પાસે પરત ફરી હતી. બુદ્ધે સ્ત્રીને કહ્યું કે મેં તમને ઘરે-ઘરે મોકલી છે જેથી તું મૃત્યુનું સત્ય જાણી શકે. જેણે જન્મ લીધો છે તેણે એક દિવસ મરવું જ પડશે.
મહિલાએ બુદ્ધની વાત સમજીને બુદ્ધ પાસેથી દીક્ષા લીધી અને તેના જીવનમાં શાંતિ આવી.
- રોજ સત્સંગ કરવાથી મન શાંત થાય છે
એકવાર બુદ્ધ એક ગામમાં રોકાયા અને ત્યાંના લોકોને દરરોજ ઉપદેશ આપતા હતા. ઉપદેશ સાંભળનારાઓમાં એક એવો વ્યક્તિ હતો જે દરરોજ બુદ્ધના તમામ શબ્દો ખૂબ જ ધ્યાનથી સાંભળતો હતો.
તે વ્યક્તિએ વિચાર્યું કે હું આટલા દિવસોથી બુદ્ધને સાંભળી રહ્યો છું, પરંતુ મારા જીવનમાં કોઈ પરિવર્તન આવ્યું નથી. તેમણે બુદ્ધને કહ્યું કે હું ઘણા દિવસોથી તમારી બધી વાતો સાંભળી રહ્યો છું, પરંતુ મારા જીવનમાં કોઈ પરિવર્તન આવ્યું નથી. તમે મને કહો કે તમારા ઉપદેશ સાંભળવાનો શું ફાયદો છે?
બુદ્ધે તે વ્યક્તિને પૂછ્યું, તમે ક્યાં રહો છો?
વ્યક્તિએ જવાબ આપ્યો કે હું શ્રાવસ્તીમાં રહું છું.
બુદ્ધે ફરીથી પૂછ્યું કે અહીંથી શ્રાવસ્તીનું અંતર કેટલું હશે અને મુસાફરીમાં કેટલો સમય લાગશે?
તે વ્યક્તિએ અંતર અને આગમન અને પ્રસ્થાનનો સમય પણ જણાવ્યું. આ પછી બુદ્ધે ફરીથી પૂછ્યું કે તમે કેવી રીતે આવો છો અને જાઓ છો?
વ્યક્તિએ કહ્યું કે હું થોડી સવારી લઈ જઈશ.
આ પછી બુદ્ધે ફરીથી પૂછ્યું, મને એક વાત કહો, શું તમે બેસીને ત્યાં પહોંચી શકો છો?
વ્યક્તિએ કહ્યું કે હું બેસીને ત્યાં કેવી રીતે પહોંચી શકું, આ માટે મારે કાં તો સવારી કરવી પડશે અથવા ચાલવું પડશે.
બુદ્ધે કહ્યું તે સાચું છે. એ જ રીતે આપણે ચાલવાથી એટલે કે કામ કરીને જ લક્ષ્ય સુધી પહોંચી શકીએ છીએ. ધ્યેય તરફ આગળ વધતી વખતે કેટલીકવાર આપણે નિષ્ફળતાઓનો સામનો કરવો પડે છે, પરંતુ આપણે નિરાશ ન થવું જોઈએ અને આગળ વધતા રહેવું જોઈએ. જો આપણે દરરોજ સત્સંગ કરીએ તો આપણું મન ખોટી બાબતોથી દૂર થવા લાગે છે, હકારાત્મકતા વધવા લાગે છે અને બેચેની દૂર થાય છે. ધ્યેય તરફ આગળ વધવાની પ્રેરણા મળે છે.
- વિચારોને કારણે ધ્યાન કરવામાં અસમર્થ
એક દિવસ એક વ્યક્તિએ બુદ્ધને પૂછ્યું કે તેઓ ધ્યાન કરવા માગે છે, પરંતુ જ્યારે તેઓ ધ્યાન કરવા બેઠા ત્યારે તેમને એવું ન લાગ્યું.
બુદ્ધે કહ્યું, તમે જે કહ્યું તે ફરીથી કહો.
તે વ્યક્તિએ ફરી એ જ વાત કહી.
બુદ્ધે કહ્યું ફરી એકવાર બોલ.
એ વ્યક્તિએ ફરી એ જ વાત કહી.
આ વખતે બુદ્ધે કહ્યું કે હવે હું તમારા પ્રશ્નનો જવાબ આપું છું. મનમાં વિચારોની ગેરહાજરી એ ધ્યાન કહેવાય છે. મનનો ખોરાક એ વિચારો છે અને જ્યારે આપણે મનને તેનો ખોરાક એટલે કે વિચારો આપતા નથી, ત્યારે મન ધ્યાનમાં વ્યસ્ત થઈ જાય છે.
બુદ્ધે પણ તેમના શબ્દો ત્રણ વખત પુનરાવર્તિત કર્યા.
આ પછી ત્યાં બેઠેલા લોકોએ બુદ્ધને પૂછ્યું કે તેમણે આ વ્યક્તિને ત્રણ વાર પ્રશ્ન પૂછ્યો અને પછી ત્રણ વાર જવાબ આપ્યો. શા માટે?
બુદ્ધે કહ્યું કે મારો અનુભવ છે કે મોટાભાગના લોકો માત્ર પૂછવા ખાતર જ પ્રશ્નો પૂછે છે. આપણો અને પોતાનો સમય બગાડો. હું ત્રણ વાર પ્રશ્ન પૂછું છું જેથી સામેની વ્યક્તિની ગંભીરતા જાણી શકાય. પૂછનાર વ્યક્તિએ પણ તેના પ્રશ્ન પ્રત્યે ગંભીર હોવો જોઈએ. મેં ત્રણ વાર પ્રશ્નનો જવાબ પણ આપ્યો છે, જેથી મારી સામેની વ્યક્તિ મારી વાત સારી રીતે સમજી શકે અને મારી વાત તેના મગજમાં બેસી શકે.
