આવતીકાલે દેવઉઠી એકાદશી: આજે અને કાલે સૂર્યાસ્ત પછી તુલસી કયારે દીવો પ્રગટાવવો, ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ માટે તુલસી નામાષ્ટક મંત્રનો પાઠ કરવો

મંગળવાર, 12 નવેમ્બરે એટલે કે આવતીકાલે કારતક સુદ અગિયારસ છે, માન્યતા અનુસાર આ તિથિએ ભગવાન વિષ્ણુ નિદ્રામાંથી જાગે છે. ભગવાન વિષ્ણુ અષાઢ મહિનાની દેવશયની એકાદશીથી કારતક મહિનાની દેવઉઠી એકાદશી સુધી ચાર મહિના આરામ કરે છે. આ સમય દરમિયાન ભગવાન શિવ સૃષ્ટિને નિયંત્રિત કરે છે.

દેવઉઠી ​​એકાદશી પર તુલસી અને શાલિગ્રામના લગ્ન કરાવવાની પરંપરા છે. શાલિગ્રામને ભગવાન વિષ્ણુનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. એક કથા પ્રમાણે ભગવાન વિષ્ણુએ છળ કરીને દેવી તુલસીનું પતિવ્રત ભંગ કર્યું હતું, તે પછી તુલસીના પતિ શંખચૂડનો વધ શિવજીએ કરી દીધો હતો. ત્યારે આ વાત જાણીને તુલસીએ વિષ્ણુજીને પથ્થર બની જવાનો શ્રાપ આપ્યો હતો. ત્યારે વિષ્ણુજીએ આ શ્રાપ સ્વીકાર કર્યો અને તુલસીને પૂજનીય થવાનું વરદાન આપ્યું હતું.

દેવઉઠી એકાદશી સાથે જોડાયેલી માન્યતાઓ આ તિથિએ તુલસી અને શાલિગ્રામના વિવાહ કરવામાં આવે છે. તેને દેવ પ્રબોધિની એકાદશી પણ કહેવામાં આવે છે. આ તહેવાર દર વર્ષે કારતક માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશીના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ ભગવાન વિષ્ણુના જાગરણની તિથિ છે, તેથી તેને દેવઉઠી ​​​​​​એકાદશી કહેવામાં આવે છે.

જો તમે દેવઉઠી એકાદશી પર તુલસી અને શાલિગ્રામ જીના વિવાહ કરાવી શકતા નથી, તો આ તહેવાર પર સૂર્યાસ્ત પછી તુલસી પાસે દીવો પ્રગટાવો અને તુલસી ઓઢણી એટલે કે ચૂંદડી ચઢાવો. લાલ બંગડીઓ, કંકુ, બિંદી, ગળાનો હાર અને ફૂલો જેવી વેડિંગ એસેસરીઝ અર્પણ કરો. આ બધી વસ્તુઓ બીજા દિવસે એટલે કે રવિવારે વિવાહિત સ્ત્રીને દાન કરો.

ભગવાન વિષ્ણુ અને મહાલક્ષ્મીની વિશેષ પૂજા કરો. પૂજામાં તુલસીના પાન સાથે મીઠાઈ અર્પણ કરો. પૂજા દરમિયાન ‘ૐ નમો ભગવતે વાસુદેવાય મંત્ર’નો જાપ કરવો જોઈએ.

ઘરમાં તુલસી હોય તો વાસ્તુદોષ શાંત રહે છે, વાતાવરણમાં પોઝિટિવિટી જળવાયેલી રહે છે. આયુર્વેદમાં પણ તુલસીનો ઉપયોગ અનેક પ્રકારની દવાઓમાં કરવામાં આવે છે. તુલસીના પાનનું સેવન રોજ કરવાથી સ્વાસ્થ્યને લગતા અનેક લાભ મળે છે. રોજ તુલસી પાસે દીવો પ્રગટાવવાથી ધર્મલાભ મળે છે.

દેવઉઠી એકાદશીએ સવારે તુલસી પાસે સાફસફાઈ અને પવિત્રતાનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. સ્નાન કર્યા પછી તુલસીને જળ ચઢાવો. હળદર, કંકુ, દૂધ, ચોખા, ભોગ, ચૂંદડી વગેરે પૂજન સામગ્રી અર્પણ કરો. સૂર્યાસ્ત પછી તુલસી પાસે દીવો પ્રગટાવવો. કપૂર પ્રગટાવીને આરતી કરો.

તુલસી સાથે જોડાયેલી આ વાતોનું પણ ધ્યાન રાખો​​​​​​​ સૂર્યાસ્ત પછી તુલસીના પાન ક્યારેય ન તોડવા જોઈએ. અમાવસ્યા, ચતુર્દશી તિથિ, રવિવાર, શુક્રવાર અને સપ્તમી તિથિના દિવસે પણ તુલસીના પાન તોડવાનું ટાળવું જોઈએ. જો આ દિવસોમાં તુલસીના પાંદડાની જરૂર હોય તો તમે ખરી પડેલા તુલસીના પાનનો ઉપયોગ કરી શકો છો અથવા પૂજામાં રાખેલા જૂના તુલસીના પાનનો ફરીથી ઉપયોગ કરી શકો છો. જો વર્જિત દિવસોમાં તુલસીનો ઉપયોગ થતો હોય તો તુલસીના પાન તોડીને એક દિવસ પહેલા રાખવા જોઈએ. કોઈપણ કારણ વગર તુલસીના પાન તોડવાનું ટાળો.

તુલસી નામાષ્ટક મંત્ર

वृंदा वृंदावनी विश्वपूजिता विश्वपावनी।

पुष्पसारा नंदनीय तुलसी कृष्ण जीवनी।।

एतभामांष्टक चैव स्त्रोतं नामर्थं संयुतम।

यः पठेत तां च सम्पूज्य सौश्रमेघ फलंलमेता।।