5 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
શિવ ઉપાસનાનો મહા તહેવાર, મહાશિવરાત્રિ, બુધવાર 26 ફેબ્રુઆરીના રોજ છે. આ તહેવાર પર શિવલિંગનો ખાસ અભિષેક કરવાની પરંપરા છે. જો કોઈ ભક્ત શિવરાત્રિ પર ધાર્મિક પૂજા કરવામાં અસમર્થ હોય, તો તે પાણી અને બિલ્વપત્ર અર્પણ કરીને ભગવાન શિવની સામાન્ય પૂજા કરી શકે છે. આમ કરવાથી ભગવાન શિવના આશીર્વાદ મળી શકે છે. એવી માન્યતા છે.
ઉજ્જૈનના જ્યોતિષી પંડિત મનીષ શર્માના મતે, શિવલિંગ પર બિલ્વપત્ર ચઢાવવાનું મહત્ત્વ ખૂબ જ વધારે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો કોઈ ભક્ત શિવલિંગ પર ફક્ત બિલ્વપત્ર ચઢાવે છે, તો તેને શિવનો આશીર્વાદ મળી શકે છે. બિલ્વપત્ર અર્પણ કરતી વખતે ઓમ નમઃ શિવાય મંત્રનો જાપ કરવો જોઈએ.
જાણો શિવ પૂજામાં બિલ્વપત્ર શા માટે ચઢાવવામાં આવે છે?
આ પરંપરા પાછળનું કારણ સમુદ્ર મંથન સાથે સંબંધિત છે. એક પૌરાણિક કથા છે કે જ્યારે દેવતાઓ અને દાનવોએ સાથે મળીને સમુદ્ર મંથન કર્યું, ત્યારે સૌથી પહેલા જે વસ્તુ બહાર આવી તે ઝેર હતું. આ ઝેરને કારણે, વિશ્વના તમામ જીવોના જીવન જોખમમાં હતા. પછી બ્રહ્માંડની રક્ષા માટે, ભગવાન શિવે પોતાના ગળામાં હલાહલ ઝેર રાખ્યું. ઝેરની અસરને કારણે શિવના શરીરમાં ગરમી વધવા લાગી. તે સમયે બધા દેવી-દેવતાઓએ ભગવાન શિવને ઠંડુ પાણી અર્પણ કર્યું અને તેમને બિલ્વપત્ર ખવડાવ્યાં. બિલ્વ પાનથી ઝેરની અસર ઓછી થઈ ગઈ અને ભગવાન શિવના શરીરની ગરમી પણ ઠંડી પડી ગઈ. ત્યારથી ભગવાન શિવને બિલ્વપત્ર ચઢાવવાની પરંપરા શરૂ થઈ છે.
બિલ્વ વૃક્ષ સંબંધિત ખાસ વાતો
- શિવપુરાણમાં લખેલું છે કે બિલ્વ એ સ્વયં ભગવાન શિવનું સ્વરૂપ છે. બિલ્વને શ્રીવૃક્ષ પણ કહેવામાં આવે છે. તે શ્રી મહાલક્ષ્મીનું એક નામ છે. આ કારણોસર, બિલ્વની પૂજા કરવાથી, મહાલક્ષ્મીનો આશીર્વાદ પણ મળે છે.
- એવું માનવામાં આવે છે કે બિલ્વ વૃક્ષના મૂળમાં દેવી ગિરિજા, થડમાં મહેશ્વરી, ડાળીઓમાં દક્ષાયણી, પાંદડાઓમાં પાર્વતી, ફૂલોમાં ગૌરી અને ફળોમાં દેવી કાત્યાયની નિવાસ કરે છે.
- બિલ્વપત્ર વિના શિવ પૂજા અધૂરી માનવામાં આવે છે. બિલ્વ વૃક્ષને શિવદ્રુમ પણ કહેવામાં આવે છે. કોઈપણ મહિના, કોઈપણ પખવાડિયાની ચતુર્થી, અષ્ટમી, નવમી, દ્વાદશી, ચતુર્દશી તિથિ, અમાવસ્યા, પૂર્ણિમા, સંક્રાંતિ અને સોમવારે બિલ્વપત્રના પાન તોડવા જોઈએ નહીં.
- સવારનો સમય બિલ્વના પાન તોડવા માટેનો શ્રેષ્ઠ સમય છે. બપોર પછી બિલ્વના પાન તોડવા ન જોઈએ.
- જો આ પ્રતિબંધિત તિથિઓ પર બિલ્વના પાનની જરૂર હોય, તો આ પાન એક દિવસ પહેલા તોડી નાખવા જોઈએ.
- જો તમને સોમવારે બિલ્વના પાનની જરૂર હોય, તો તમારે રવિવારે એક દિવસ પહેલા તેને તોડી નાખવા જોઈએ.
- જો તમને પ્રતિબંધિત તિથિઓમાં બિલ્વપત્રની જરૂર હોય, તો તમે તેને બજારમાંથી ખરીદી શકો છો અને પૂજામાં તેનો ઉપયોગ કરી શકો છો. જો તમને બજારમાં બિલ્વપત્ર ન મળે, તો તમે શિવલિંગને ચઢાવવામાં આવેલા જૂના બિલ્વપત્રોને ધોઈને ફરીથી પૂજામાં વાપરી શકો છો.
- બિલ્વના પાનને ઘણા દિવસો સુધી વારંવાર ધોઈને પૂજામાં વાપરી શકાય છે. શિવલિંગને ચઢાવવામાં આવતા બિલ્વપત્રોને ક્યારેય વાસી માનવામાં આવતા નથી.
- બિલ્વપત્ર અર્પણ કરતી વખતે આ મંત્રનો જાપ કરો – त्रिदलं त्रिगुणाकारं त्रिनेत्रं च त्रिधायुतम्। त्रिजन्मपापसंहारं बिल्वपत्रं शिवार्पणम्।। આ મંત્રનો અર્થ એ છે કે તમારી પાસે ત્રણ ગુણો છે, ત્રણ આંખો છે, ત્રિશૂળ ધારણ કરો છો અને ત્રણ જન્મોના પાપોનો નાશ કરો છો. ભગવાન શિવ, હું તમને ત્રિપાંદડાવાળું બિલ્વપત્ર અર્પણ કરું છું.
