વિરાટ સચિન તેંડુલકરનો વધુ એક રેકોર્ડ તોડી શકે: કોહલી ઓસ્ટ્રેલિયામાં સૌથી સફળ કેપ્ટન; બોર્ડર-ગાવસ્કર ટ્રોફી કેમ નામ રાખ્યું?; બધું જાણો

હાલમાં, ક્રિકેટની દુનિયામાં સૌથી વધુ ચર્ચિત વસ્તુ બોર્ડર ગાવસ્કર ટ્રોફી એટલે કે BGT છે. ઓસ્ટ્રેલિયાના પર્થમાં 22 નવેમ્બરથી 5 મેચની આ સિરીઝ શરૂ થઈ રહી છે. નંબર-1 ટેસ્ટ ટીમ ઓસ્ટ્રેલિયા અને નંબર-2 ભારત આમને-સામને છે.

જો કે બંને ટીમ 1947થી ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં એકબીજા સાથે રમી રહી છે, પરંતુ 1996માં આ મેચને બોર્ડર-ગાવસ્કર ટ્રોફીનું નામ મળ્યું. સ્ટોરીમાં આગળ જાણો આ સિરીઝનું નામ બદલવાનું કારણ શું હતું, અત્યાર સુધી BGTનો ટ્રેન્ડ શું રહ્યો છે અને બંને ટીમનું અત્યાર સુધીનું પ્રદર્શન શું કહે છે….

બોર્ડર-ગાવસ્કર પછી જ નામ કેમ રાખ્યું? ભારત અને ઓસ્ટ્રેલિયા સચિન-વોર્ન, પોન્ટિંગ-ગાંગુલી કે કપિલ-વોના નામ સાથે સિરીઝ રમી શક્યા હોત, પરંતુ જ્યારે 1996માં સિરીઝનું નામ બદલવામાં આવ્યું ત્યારે ઓસ્ટ્રેલિયા તરફથી એલન બોર્ડર અને ભારત તરફથી સુનીલ ગાવસ્કરના નામ જ સૌથી દમદાર લાગ્યા. તે સમય સુધી ટેસ્ટ રમનારા લગભગ 2 હજાર ખેલાડીઓમાંથી આ બંને એવા બેટર્સ હતા જેમના નામે 10 હજારથી વધુ ટેસ્ટ રન છે. આ કારણોસર ભારત-ઓસ્ટ્રેલિયા ટેસ્ટ સિરીઝને બોર્ડર-ગાવસ્કર ટ્રોફી નામ આપ્યું હતું.

બોર્ડર-ગાવસ્કર ટ્રોફીનું નામ ઓસ્ટ્રેલિયાના એલન બોર્ડર (ડાબે) અને ભારતના સુનીલ ગાવસ્કર (જમણે)ના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.

શું 1996 પહેલાં ભારત અને ઓસ્ટ્રેલિયા વચ્ચે કોઈ ટેસ્ટ નહોતી? અલબત્ત, બંને ટીમ 1947થી એકબીજા સામે ટેસ્ટ મેચ રમી રહી છે. અંગ્રેજો પાસેથી આઝાદી મળ્યા બાદ ભારતીય ટીમનો પ્રથમ વિદેશ પ્રવાસ ઓસ્ટ્રેલિયાનો હતો. 1996માં, બંને ટીમ વચ્ચે ક્રિકેટનું 50મું વર્ષ શરૂ થઈ રહ્યું હતું, તેને યાદગાર બનાવવા માટે, ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ (BCCI) અને ક્રિકેટ ઓસ્ટ્રેલિયા (CA) એ સિરીઝનું નામ BGT રાખવાનો નિર્ણય કર્યો.

પ્રથમ BGT કોણે જીત્યું? BGT 1996માં શરૂ થયું હતું. પહેલીવાર આ ટ્રોફી હેઠળ માત્ર એક જ ટેસ્ટ મેચ દિલ્હીમાં યોજાઈ હતી. સચિન તેંડુલકરની કેપ્ટનશિપમાં ભારતે 7 વિકેટે જીત મેળવી હતી. 152 રન બનાવનાર ભારતનો વિકેટકીપર બેટર નયન મોંગિયા પ્લેયર ઓફ ધ મેચ રહ્યો હતો. ત્યારથી, બંને ટીમ વચ્ચે 16 BGT રમાઈ છે. 10 ભારત અને 5 ઓસ્ટ્રેલિયાએ જીત્યા હતા. 2003-04માં, સિરીઝ પણ 1-1થી ડ્રો થઈ હતી.

ભારતમાં 9 BGT રમાઈ હતી, જેમાં ભારત 8 વખત જીત્યું હતું. ઓસ્ટ્રેલિયા એક વખત જીત્યું હતું. ઓસ્ટ્રેલિયામાં 7 વખત BGTનું આયોજન કર્યું હતું. ઓસ્ટ્રેલિયાએ આમાં 4 વખત જીત મેળવી હતી. ભારતે બે વખત જીત મેળવી હતી અને એક વખત સિરીઝ ડ્રો રહી હતી. ઓસ્ટ્રેલિયા માટે, BGT જીતવું એ આત્મસન્માનની બાબત બની ગઈ છે, કારણ કે ટીમ 2014 થી એક પણ વખત સિરીઝ જીતવામાં સફળ રહી નથી. જ્યારે ભારતે સતત 4 સિરીઝ જીતી છે.

બન્નેએ એકબીજાના ઘરે 6-6 ટેસ્ટ જીતી BGTમાં ભારત અને ઓસ્ટ્રેલિયા વચ્ચે અત્યાર સુધીમાં 56 ટેસ્ટ રમાઈ છે. ભારતમાં 29 ટેસ્ટ રમાઈ હતી, જેમાં ભારતીય ટીમે 18 અને ઓસ્ટ્રેલિયાએ 6માં જીત મેળવી હતી. 5 ટેસ્ટ ડ્રો થઈ હતી. ઓસ્ટ્રેલિયામાં રમાયેલી 27 ટેસ્ટમાંથી હોમ ટીમે 14માં જીત મેળવી હતી અને ભારતે માત્ર 6માં જીત મેળવી હતી. 7 ટેસ્ટ ડ્રો થઈ હતી.

ભારતે ઓસ્ટ્રેલિયાના વિજય રથને બે વખત રોક્યો ભારતે 1996માં પહેલી BGT જીતી હતી. બીજી વખત પણ 1998માં ભારતમાં BGTનું આયોજન કર્યું હતું. આ વખતે ટીમ ઈન્ડિયા 2-1થી જીતી હતી. સતત બે સિરીઝની હાર પછી, ત્રીજી BGT ઓસ્ટ્રેલિયામાં 1999-2000માં યોજાઈ હતી. આ વખતે કાંગારૂઓએ ભારતીય ટીમનો 3-0થી ક્લીન સ્વીપ કર્યો હતો.

ત્યારે સ્ટીવ વોની કેપ્ટનશિપમાં ઓસ્ટ્રેલિયાની ટીમ વિશ્વની સૌથી મજબૂત ટીમ બની. ઓસ્ટ્રેલિયાએ વિવિધ ટીમ સામે સતત 15 ટેસ્ટ જીતી છે. 2001માં, સ્ટીવ વોની ટીમ ચોથી BGTમાં ભાગ લેવા ભારત આવી હતી. ઓસ્ટ્રેલિયાએ મુંબઈમાં પ્રથમ ટેસ્ટ જીતી હતી. ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં કાંગારૂઓની આ સતત 16મી જીત હતી. માનવામાં આવતું હતું કે સ્ટીવ વોની ટીમ આ વખતે પણ આસાનીથી સિરીઝ જીતી લેશે પરંતુ સૌરવ ગાંગુલીની કેપ્ટનશિપમાં ભારતીય ટીમે પલટવાર કર્યો અને આગામી બે મેચ જીતીને સિરીઝ પણ જીતી લીધી.

આ પછી ફરી એકવાર 2007-08માં ઓસ્ટ્રેલિયાએ રિકી પોન્ટિંગની આગેવાનીમાં સતત 16 ટેસ્ટ મેચ જીતી હતી. તે વખતે પણ ભારતે સતત જીતનો સિલસિલો તોડી નાખ્યો હતો.

ઓસ્ટ્રેલિયામાં ઘુસીને ઘમંડ તોડવાનું શરૂ કર્યું 2018માં ટીમ ઈન્ડિયા એક ડગલું આગળ વધી. વિરાટ કોહલીના નેતૃત્વમાં ટીમે ઓસ્ટ્રેલિયાને ઘરઆંગણે ક્રિકેટ ઈતિહાસની પ્રથમ ટેસ્ટ સિરીઝમાં હરાવ્યું હતું. કોઈપણ એશિયન ટીમ દ્વારા ઓસ્ટ્રેલિયામાં આ પ્રથમ ટેસ્ટ સિરીઝ જીત હતી.

જો કે તે સમયે કહેવામાં આવતું હતું કે ઓસ્ટ્રેલિયા નબળું છે, પરંતુ ટીમના બે મોટા બેટર સ્ટીવ સ્મિથ અને ડેવિડ વોર્નર ટીમનો ભાગ ન હતા.

ભારતે 2021માં સતત બીજી વખત ઓસ્ટ્રેલિયાને ઘરઆંગણે 2-1થી હરાવ્યું હતું. આ વખતે ઓસ્ટ્રેલિયન ટીમ પૂરી તાકાત પર હતી અને ભારતીય ટીમ યુવા ખેલાડીઓ અને સ્ટેન્ડ-ઈન કેપ્ટન અજિંક્ય રહાણે સાથે રમી રહી હતી. ભારતે બ્રિસ્બેનના ગાબા સ્ટેડિયમમાં સિરીઝની છેલ્લી મેચ જીતી હતી, જ્યાં ઓસ્ટ્રેલિયા 1988 થી હાર્યું નથી.

જો ઓસ્ટ્રેલિયા જેવી ચેમ્પિયન ટીમ ઘરઆંગણે સતત બે ટેસ્ટ સિરીઝ હારે છે, તો તે નિશ્ચિત છે. ઓસ્ટ્રેલિયાના અખબારોમાં સતત પ્રકાશિત થતા કોહલી અને ટીમ ઈન્ડિયાના પોસ્ટર પણ આ જ વાત કહી રહ્યા છે.

ઓસ્ટ્રેલિયાના અખબાર ‘ધ વેસ્ટ ઓસ્ટ્રેલિયન’એ પોતાના કવર પેજ પર કોહલીની પ્રેક્ટિસનો ફોટો મૂક્યો હતો. અખબારની હેડલાઈન હતી, ‘કિંગનું કમબેક’.

શું BGT એશિઝ કરતા મોટું છે? BGT ઓસ્ટ્રેલિયા અને ઇંગ્લેન્ડ વચ્ચેની એશિઝ સિરીઝ જેટલી જૂની નથી, પરંતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં તે એશિઝ કરતાં પણ મોટી અને વધુ લડાઈ બની છે. એશિઝની શરૂઆત 1882માં થઈ હતી, પરંતુ BGT એ 29 વર્ષમાં સૌથી પડકારજનક ટેસ્ટ સિરીઝનો ખિતાબ જીત્યો છે.

ઇંગ્લેન્ડ છેલ્લા 35 વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર ઘરઆંગણે ટેસ્ટ સિરીઝમાં ઓસ્ટ્રેલિયાને હરાવી શક્યું છે. જ્યારે ભારતે છેલ્લા 6 વર્ષમાં બે વખત આવું કરીને ઓસ્ટ્રેલિયાના આત્મસન્માનને ઠેસ પહોંચાડી છે. તેથી, BGT માટે એશિઝ કરતાં મોટું હોવું સ્વાભાવિક છે. 2000 થી, સાઉથ આફ્રિકા એકમાત્ર એવી ટીમ છે જેણે ઓસ્ટ્રેલિયામાં સતત 3 ટેસ્ટ શ્રેણી જીતી છે. ભારત પાસે હવે આ રેકોર્ડ પોતાના નામે કરવાની તક છે.

BGTના ટોચના ખેલાડીઓ અને કેપ્ટન

સચિન 3000 રન બનાવનાર એકમાત્ર બેટર બોર્ડર ગાવસ્કર ટ્રોફીમાં ભારતના સચિન તેંડુલકરે સૌથી વધુ 3,262 રન બનાવ્યા છે. BGTમાં 3,000 થી વધુ રન બનાવનાર તે એકમાત્ર ખેલાડી છે. ઓસ્ટ્રેલિયા તરફથી રિકી પોન્ટિંગ 2,555 રન સાથે ટોપ પર છે. એક્ટિવ ખેલાડીઓમાં ચેતેશ્વર પૂજારાએ સૌથી વધુ 2,033 રન બનાવ્યા છે. સચિને BGTમાં સૌથી વધુ 9 સદી ફટકારી છે, તેના પછી વિરાટ કોહલી, ઓસ્ટ્રેલિયાના રિકી પોન્ટિંગ અને સ્ટીવ સ્મિથના નામે 8-8 સદી છે.

કોહલી ઓસ્ટ્રેલિયામાં સચિનનો રેકોર્ડ તોડી શકે ઓસ્ટ્રેલિયામાં પણ સચિન BGTનો ટોપ ભારતીય સ્કોરર છે. તેના નામે 38 ઇનિંગ્સમાં 6 સદીની મદદથી 1,809 રન છે. હવે કોહલી સચિનને ​​પાછળ છોડી શકે છે, આ માટે તેણે 5 ટેસ્ટમાં 458 રન બનાવવા પડશે. 2 સદી ફટકાર્યા બાદ તે BGTમાં સચિન કરતા વધુ સદી ફટકારવામાં આગળ નીકળી જશે.

આ વખતે BGT ના ટોપ-2 બોલરો વચ્ચે જંગ ઓસ્ટ્રેલિયાના ઓફ સ્પિનર ​​નાથન લાયને BGTમાં સૌથી વધુ 116 વિકેટ લીધી છે. ભારતનો રવિચંદ્રન અશ્વિન 114 વિકેટ સાથે તેની ખૂબ નજીક છે. જો કે અશ્વિન લાયન કરતા 4 ટેસ્ટ ઓછી રમ્યો છે. BGTમાં બંને ખેલાડીઓ ફરી એકવાર સામસામે થશે.

અશ્વિન ઓસ્ટ્રેલિયામાં કપિલને પાછળ છોડી શકે ઓસ્ટ્રેલિયામાં સૌથી વધુ વિકેટ લેનાર બોલર ભારતીય કપિલ દેવ છે જેણે 11 ટેસ્ટમાં 51 વિકેટ ઝડપી છે. અશ્વિન 39 વિકેટ સાથે ત્રીજા સ્થાને છે. તે 5 ટેસ્ટમાં 13 વિકેટ લઈને ટોપ પર પહોંચી શકે છે. અશ્વિન પણ 11 વિકેટ સાથે અનિલ કુંબલેથી આગળ બીજા નંબર પર આવી શકે છે.

કોહલી ઓસ્ટ્રેલિયામાં સૌથી સફળ ભારતીય કેપ્ટન ભારત માટે 27 ટેસ્ટ જીતનાર કેપ્ટન એમએસ ધોનીએ BGTમાં રેકોર્ડ 8 ટેસ્ટ જીતી છે. તેના પછી ઓસ્ટ્રેલિયાના માઈકલ ક્લાર્ક અને સ્ટીવ વોએ 5-5 ટેસ્ટ જીતી છે. જો કે ઓસ્ટ્રેલિયામાં સૌથી સફળ ભારતીય કેપ્ટન વિરાટ કોહલી અને અજિંક્ય રહાણે છે. બંનેએ છેલ્લા 2 પ્રવાસમાં ટીમ ઈન્ડિયા માટે 2-2 ટેસ્ટ જીતી છે. જ્યારે ધોની ઓસ્ટ્રેલિયામાં એક પણ ટેસ્ટ જીતી શક્યો નથી. 22 નવેમ્બરથી ઓસ્ટ્રેલિયા પેટ કમિન્સ અને ટીમ ઈન્ડિયા જસપ્રીત બુમરાહની કેપ્ટનશિપમાં પ્રથમ ટેસ્ટ રમશે.

ગ્રાફિક્સઃ અંકિત પાઠક.

BGT સંબંધિત આ સમાચાર પણ વાંચો…

બોર્ડર-ગાવસ્કર ટ્રોફી પહેલાં ઓસ્ટ્રેલિયામાં ભારતીય પ્રદર્શન પર પોલ

2003માં રમાયેલી રાહુલ દ્રવિડની ઇનિંગને ઓસ્ટ્રેલિયામાં સર્વશ્રેષ્ઠ ભારતીય પ્રદર્શનનો ખિતાબ મળ્યો છે. ESPN, સ્ટાર સ્પોર્ટ્સ અને ડિઝની હોટ સ્ટારે ક્રિકેટ ચાહકો વચ્ચે પોલ કર્યો હતો. જેમાં ઓસ્ટ્રેલિયામાં ભારતીયોના શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન પર મતદાન થવાનું હતું. સંપૂર્ણ સમાચાર વાંચો…