આંખમાં ઈજા પહોંચી ને શૂટિંગ માટે પિસ્તોલ હાથમાં લીધી: ટોકિયોમાં મેડલ ચૂકી ગઈ તો ગેમ છોડી દેવાની હતી; આજે મનુ ભાકરે બ્રોન્ઝ જીત્યો

.

જ્યારે મનુ ભારત પાછી આવી ત્યારે તે એટલી ઉદાસ હતી કે તેની માતા ચિંતા કરવા લાગી. તેણે મનુની પિસ્તોલ છુપાવી દીધી, જેથી તે નજરે ન પડે અને મનુ દુઃખી ન થાય. માતા સુમેધા કહે છે, હું મનુની મેચ ન જોઈ શકી. બાદમાં જ્યારે મેં તેનો વીડિયો જોયો ત્યારે મને ખૂબ જ દુઃખ થયું. મેં વિચાર્યું કે જ્યારે હું દુઃખી થઈ રહી છું તો મનુની શું હાલત હશે?

હરિયાણાના ઝજ્જરની રહેવાસી એ જ મનુ ભાકરે આજે પેરિસ ઓલિમ્પિકમાં ભારતને પહેલો મેડલ અપાવ્યો છે. તેણે 10 મીટર એર પિસ્તોલની વુમન્સ કેટેગરીમાં બ્રોન્ઝ જીત્યો છે. શૂટિંગમાં ઓલિમ્પિક મેડલ જીતનારી તે પ્રથમ ભારતીય મહિલા બની છે. તેણે ફાઈનલ ઈવેન્ટમાં 221.7 પોઈન્ટના સ્કોર સાથે ત્રીજું સ્થાન મેળવ્યું હતું. મનુ પોઈન્ટ 1થી સિલ્વર મેડલ માટે ચૂકી ગઈ હતી. મનુએ ક્વોલિફાઈંગ ઈવેન્ટમાં 600માંથી 580 પોઈન્ટ મેળવ્યા હતા અને 45 શૂટર્સમાં ત્રીજા સ્થાને રહી હતી.

મનુ ભાકરે પહેલો ઓલિમ્પિક મેડલ જીત્યો છે. તે ત્રણ શૂટિંગ ઈવેન્ટ્સમાં ભાગ લઈ રહી છે.

માતાને આશા છે કે ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં તેણે જે ઉદાસી અનુભવી હતી તે પેરિસમાં દૂર થઈ જશે. વાંચો મનુના ઘરેથી ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ…

માતા ડોક્ટર બનાવવા માગતી હતી, શિક્ષકે કહ્યું કે ડોક્ટરને કોણ ઓળખશે
મનુની માતા ડો. સુમેધા ભાકર શાળાના આચાર્ય રહી ચૂક્યા છે. તેઓ ઈચ્છતા હતા કે તેમની દીકરી ડોક્ટર બને. શાળાના શારીરિક શિક્ષકે મનુને રમતગમત કરવા કહ્યું. શિક્ષકે કહ્યું કે ડોક્ટરને કોણ ઓળખશે, જો મનુ દેશ માટે મેડલ જીતશે તો આખી દુનિયા તેને ઓળખશે. ડોક્ટર સુમેધાને શારીરિક શિક્ષકની સલાહ સાચી લાગી. મનુની રમતગમતની યાત્રા અહીંથી શરૂ થઈ હતી.

બોક્સિંગ શરૂ કર્યું, આંખની ઈજા પછી છોડી દીધું
મનુના પિતા રામ કિશન તેને બોક્સર બનાવવા માંગતા હતા. મનુનો મોટો ભાઈ બોક્સિંગ કરતો હતો. તેથી જ મનુએ પણ બોક્સિંગ શરૂ કર્યું. રાષ્ટ્રીય કક્ષાએ પણ મેડલ જીત્યા. એક દિવસ પ્રેક્ટિસ કરતી વખતે મનુની આંખમાં ઈજા થઈ. આંખ ખરાબ રીતે ફૂલી ગઈ.

ઈજા બાદ મનુએ બોક્સિંગ છોડવાનો નિર્ણય કર્યો. આમાં માતાનો પણ પૂરો સાથ મળ્યો. માતાએ મનુના પિતાને સ્પષ્ટ કહ્યું હતું કે તે મનુને એવી રમત રમવા દેશે નહીં જેમાં તેની પુત્રી ઘાયલ થાય.

તે પછી મનુએ બોક્સિંગ છોડી દીધું અને માર્શલ આર્ટમાં હાથ અજમાવ્યો. અહીં મનુને લાગ્યું કે આ રમતમાં છેતરપિંડી છે. તેણે માર્શલ આર્ટ પણ છોડી દીધી. તીરંદાજી, ટેનિસ, સ્કેટિંગની પ્રેક્ટિસ શરૂ કરી, મેડલ પણ જીત્યા, પરંતુ તેમાંથી કોઈમાં રસ નહોતો.

આ ફોટો મનુના ફોટો આલ્બમમાંથી લેવામાં આવ્યો છે. તસવીર કરાટે ચેમ્પિયનશિપની ફાઈનલની છે.

સ્કૂલમાં શૂટિંગ શરૂ કર્યું, પહેલા જ શોટ પર કોચે કહ્યું- આ છોકરી મેડલ લાવશે
મનુએ ઘણી રમતોમાં પોતાનો હાથ અજમાવ્યો હતો, પરંતુ તે કંઈપણ સમજી શકતી નહોતી. યુનિવર્સલ સ્કૂલ જ્યાં તેની માતા પ્રિન્સિપાલ હતી ત્યાં પણ શૂટિંગ રેન્જ છે. માતાએ મનુને પિતા સાથે શૂટિંગ રેન્જમાં મોકલી. મનુએ પહેલો શોટ મારતાની સાથે જ ફિઝિકલ ટીચર અનિલ જાખડે તેની પ્રતિભાને ઓળખી કાઢી. તેણે મનુની માતાને કહ્યું કે મનુને આ રમતમાં સમય આપવા દો, તે દેશ માટે મેડલ લાવશે.

મનુની માતા ઈચ્છતી હતી કે ઘરમાં કોઈ ડોક્ટર ન હોવાથી તેની દીકરી ડોક્ટર બને. તે કહે છે, ‘મનુ ભણવામાં સારી હતી. તે બાયોલોજીમાં ખાસ કરીને મજબૂત હતી. મેડિકલ એન્ટ્રન્સ પરીક્ષાની તૈયારી માટે તેણે કોટામાં કોચિંગ સેન્ટરની પણ મુલાકાત લીધી હતી.

એટલામાં ફિઝિકલ ટીચર અનિલ જાખડ દાખલ થયા. તેણે મનુની માતાને કહ્યું કે મનુને થોડા દિવસો માટે આપી દો. હું ઇચ્છું છું કે તે શૂટ કરે. ત્યારે મનુ માત્ર 14 વર્ષની હતી.

તે સમયે રિયો ઓલિમ્પિક-2016 પૂરો થયો હતો. મનુએ તેના પિતાને એક અઠવાડિયાની અંદર શૂટિંગ પિસ્ટલ લાવવા કહ્યું. પિતાએ તેની પુત્રીની વિનંતી સ્વીકારી અને તેને પિસ્ટલ આપી. માત્ર એક વર્ષ પછી, મનુએ રાષ્ટ્રીય સ્તરે મેડલ જીત્યો અને શૂટિંગ ફેડરેશનના જુનિયર પ્રોગ્રામ માટે પસંદગી પામી. ત્યાં તેને આંતરરાષ્ટ્રીય ચંદ્રક વિજેતા જસપાલ રાણાનો સહયોગ મળ્યો. જસપાલ રાણા હાલમાં મનુના કોચ છે.

કોચ જસપાલ રાણા સાથે મનુ ભાકર. જસપાલ રાણાએ એશિયન ગેમ્સમાં પણ ચાર વખત ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો છે.

15 દિવસની પ્રેક્ટિસમાં રાજ્ય સ્પર્ધામાં ગોલ્ડ જીત્યો
મનુએ માત્ર 15 દિવસ પ્રેક્ટિસ કરી અને મહેન્દ્રગઢમાં યોજાયેલી રાજ્ય સ્પર્ધામાં ભાગ લેવા ગઈ. પહેલી જ સ્પર્ધામાં ગોલ્ડ જીતીને પરત ફર્યા. 4500 રૂપિયા ઇનામમાં મળ્યા. મનુ ખૂબ ખુશ હતી. માતા-પિતાને પણ લાગ્યું કે તે શૂટિંગમાં સારું પ્રદર્શન કરી શકશે.

શૂટિંગ શરૂ કર્યાના માત્ર ત્રણ વર્ષ પછી, મનુએ 2017માં નેશનલ શૂટિંગ ચેમ્પિયનશિપમાં પ્રવેશ કર્યો. તેણે ઓલિમ્પિયન અને ભૂતપૂર્વ વર્લ્ડ નંબર-1 હીના સિદ્ધુને હરાવી. તેમજ 10 મીટર એર પિસ્ટલમાં 242.3નો સ્કોર કરીને નવો રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો. મનુએ ચેમ્પિયનશિપમાં 9 ગોલ્ડ જીત્યા જે એક રાષ્ટ્રીય રેકોર્ડ છે.

માતાએ મનુ માટે આચાર્ય તરીકેની નોકરી છોડી દીધી
મનુની માતા ડો. સુમેધા કહે છે, ‘જ્યારે મનુએ 2018માં કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં ગોલ્ડ જીત્યો ત્યારે મને લાગ્યું કે હવે મારી દીકરીને મારી જરૂર છે. મેં મારી શાળાની નોકરી છોડી દીધી. તે નિયમિત પ્રેક્ટિસ માટે મનુને દિલ્હીની ડો. કરણી સિંહ શૂટિંગ રેન્જમાં લઈ જવા લાગી.

ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાંથી બહાર થઈ ગઈ તો શૂટિંગ છોડવાનો નિર્ણય કર્યો
ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં મેડલ ન જીતવાની અસર મનુના શૂટિંગ પર દેખાઈ રહી હતી. એક સમય એવો આવ્યો જ્યારે તેને રાષ્ટ્રીય ટીમમાં સ્થાન મેળવવા માટે સંઘર્ષ કરવો પડ્યો. માતા ડો. સુમેધા કહે છે, ‘મનુ ખૂબ જ હતાશ હતી.’

‘એક દિવસ તેણે કહ્યું કે તે વિદેશ જઈને ફેશન ડિઝાઇનિંગ અને માર્કેટિંગ મેનેજમેન્ટનો કોર્સ કરવા માગે છે. મેં પણ સંમતિ આપી અને મનુની પિસ્ટલ કબાટમાં રાખી. મનુને શૂટિંગનો ખૂબ શોખ છે. તે લાંબા સમય સુધી તેનાથી દૂર રહી શક્યો નહીં. તેણે ફરીથી પ્રેક્ટિસ કરવાનું શરૂ કર્યું. કોચ જસપાલ રાણા ફરી જોડાયા. મનુનો નિર્ણય સાચો હતો. ફરી એકવાર તે ઓલિમ્પિકમાં ભાગ લઈ રહી છે.

ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં પિસ્ટલની ખામીને કારણે મનુ 12મા સ્થાને રહી હતી. જ્યારે મનુને આ ખરાબ અનુભવ વિશે પૂછવામાં આવ્યું તો તેણે જવાબ આપ્યો- જે વીતી ગયું તે પસાર થઈ ગયું. હું કંઈપણ બદલી શકતી નથી. મેં તે સમયે પણ બની શકે તેટલું શ્રેષ્ઠ પ્રયાસ કર્યો. મને લાગે છે કે ભૂતકાળને ભૂતકાળમાં છોડી દેવામાં આવે તો સારું રહેશે.

પિસ્ટલની ખામીને કારણે મનુ ભાકર ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં 10 મીટર એર પિસ્ટલ સ્પર્ધાની ફાઈનલમાં પહોંચી શકી ન હતી.

પિતાએ કહ્યું- દીકરી મેડલ જીતતી હતી, પણ લાયસન્સની ચિંતા કરતી હતી
મનુના પિતા રામકિશન ભાકર કહે છે, ‘શરૂઆતમાં અમારે પિસ્ટલનું લાયસન્સ મેળવવા માટે ઘણા ચક્કર મારવા પડ્યા હતા. મનુ આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાએ મેડલ જીતી રહી હતી, છતાં લાયસન્સ રિન્યુ કરાવવા માટે મારે પોલીસ અને જિલ્લા વહીવટીતંત્રના અધિકારીઓના ચક્કર લગાવવા પડ્યા. હવે શૂટર્સના લાયસન્સ બનાવવાની પ્રક્રિયા ઘણી સરળ બની ગઈ છે.

2018માં, મનુએ ઈન્ટરનેશનલ શૂટિંગ સ્પોર્ટ્સ ફેડરેશન એટલે કે ISSFમાં બે ગોલ્ડ જીત્યા. ચેમ્પિયનશિપમાં તેણે જે પિસ્ટલથી ગોળી ચલાવી હતી તેનું લાયસન્સ મેળવવામાં મનુને અઢી મહિનાનો સમય લાગ્યો હતો. સામાન્ય રીતે ખેલાડીઓને આ લાયસન્સ એક અઠવાડિયામાં મળી જાય છે.

મનુ ભાકરને ઑગસ્ટ 2020માં અર્જુન અવોર્ડથી સન્માનિત કરી હતા.

પેરિસમાં ઓછામાં ઓછું એક ગોલ્ડ જીતવાનું લક્ષ્ય
આ વખતે ભારતના 21 શૂટરો ઓલિમ્પિક માટે ક્વોલિફાય થયા છે. તેમાંથી મનુ એકમાત્ર શૂટર છે, જે ત્રણ ઈવેન્ટમાં ભાગ લેશે. જેમાં 10 મીટર એર પિસ્ટલ, 10 મીટર એર પિસ્ટલ મિક્સ્ડ અને 25 મીટર પિસ્ટલ ઇવેન્ટનો સમાવેશ થાય છે. મનુએ ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં પણ ત્રણ ઈવેન્ટમાં ભાગ લીધો હતો, પરંતુ કોઈ મેડલ જીતી શક્યો નહોતો.

ટોક્યો ઓલિમ્પિકની ખરાબ યાદોને છોડીને મનુ હવે પેરિસમાં મેડલ જીતવાની તૈયારી કરી રહી છે. પેરિસ જતા પહેલાં આપેલા ઇન્ટરવ્યૂમાં તેણે કહ્યું કે મારી તૈયારી સારી છે. દરેક રમતવીર પોડિયમ ફિનિશ હાંસલ કરવાનું સપનું જુએ છે. મારું પણ એ જ સપનું છે કે ત્રણ કે બે નહીં તો ઓછામાં ઓછું એક ગોલ્ડ ઘરે લાવવાનું.