નવી દિલ્હી50 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
સપ્ટેમ્બર મહિનામાં જથ્થાબંધ ફુગાવો વધીને 1.84% થયો છે. આ પહેલા ઓગસ્ટમાં જથ્થાબંધ ફુગાવો ઘટીને 1.31% પર આવી ગયો હતો. જુલાઈમાં તે 2.04% હતો. શાકભાજી અને ખાદ્યપદાર્થોના ભાવમાં વધારાને કારણે મોંઘવારી વધી છે.
ખાદ્યપદાર્થો અને પ્રાથમિક વસ્તુઓના ભાવમાં વધારો થયો
- દૈનિક આવશ્યક ચીજવસ્તુઓનો મોંઘવારી દર 2.42% થી વધીને 6.69% થયો છે.
- ખાદ્ય પદાર્થોનો ફુગાવો 3.26% થી વધીને 9.47% થયો.
- ઇંધણ અને પાવરનો જથ્થાબંધ ફુગાવાનો દર -0.67% થી ઘટીને 4.05% થયો.
- મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્રોડક્ટ્સનો જથ્થાબંધ ફુગાવાનો દર 1.22% થી ઘટીને 1% થયો છે.
નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં હવે જથ્થાબંધ ફુગાવાની સ્થિતિ
| મહિનો | જથ્થાબંધ ફુગાવો |
| એપ્રિલ | 1.26% |
| મે | 2.61% |
| જૂન | 3.36% |
| જુલાઈ | 2.04% |
| ઓગસ્ટ | 1.31% |
સામાન્ય વ્યક્તિ પર WPI ની અસર જથ્થાબંધ ફુગાવામાં લાંબા સમય સુધી વધારાની મોટા ભાગના ઉત્પાદક ક્ષેત્રો પર નકારાત્મક અસર પડે છે. જો જથ્થાબંધ ભાવ લાંબા સમય સુધી ઊંચા રહે છે, તો ઉત્પાદકો તેનો બોજ ગ્રાહકો પર નાખે છે. સરકાર માત્ર ટેક્સ દ્વારા જ WPIને નિયંત્રિત કરી શકે છે.
ઉદાહરણ તરીકે, ક્રૂડ ઓઈલમાં તીવ્ર વધારાની સ્થિતિમાં સરકારે ઈંધણ પરની એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાં ઘટાડો કર્યો હતો. જો કે, સરકાર એક મર્યાદામાં જ ટેક્સમાં ઘટાડો કરી શકે છે. WPIમાં, મેટલ, કેમિકલ, પ્લાસ્ટિક, રબર જેવા ફેક્ટરી સંબંધિત સામાનને વધુ વેઇટેજ આપવામાં આવે છે.
જથ્થાબંધ ફુગાવાના ત્રણ ભાગ છે: પ્રાથમિક લેખ જેનું વજન 22.62% છે. ઇંધણ અને પાવરનું વેઇટેજ 13.15% છે અને ઉત્પાદિત ઉત્પાદનોનું વેઇટેજ સૌથી વધુ 64.23% છે. પ્રાથમિક લેખમાં પણ ચાર ભાગો છે:
- અનાજ, ઘઉં, શાકભાજી જેવી ખાદ્ય સામગ્રી
- બિન ખાદ્ય સામગ્રીમાં તેલના બીજ આવે છે
- ખનીજ
- ક્રૂડ પેટ્રોલિયમ
ફુગાવો કેવી રીતે માપવામાં આવે છે? ભારતમાં ફુગાવાના બે પ્રકાર છે. એક રિટેલ એટલે કે છૂટક અને બીજો જથ્થાબંધ ફુગાવો. છૂટક ફુગાવાનો દર સામાન્ય ગ્રાહકો દ્વારા ચૂકવવામાં આવતી કિંમતો પર આધારિત છે. તેને કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ (CPI) પણ કહેવામાં આવે છે. તે જ સમયે, હોલસેલ પ્રાઈસ ઈન્ડેક્સ (WPI)નો અર્થ એવો થાય છે કે જે એક વેપારી જથ્થાબંધ બજારમાં બીજા વેપારી પાસેથી વસૂલ કરે છે.
ફુગાવાને માપવા માટે વિવિધ વસ્તુઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. ઉદાહરણ તરીકે, જથ્થાબંધ ફુગાવામાં ઉત્પાદિત ઉત્પાદનોનો હિસ્સો 63.75% છે, પ્રાથમિક વસ્તુઓ જેમ કે ખોરાક 22.62% અને ઇંધણ અને પાવર 13.15% છે. તે જ સમયે, છૂટક ફુગાવામાં ખાદ્યપદાર્થો અને ઉત્પાદનોનો હિસ્સો 45.86% છે, આવાસનો હિસ્સો 10.07% છે અને ઇંધણ સહિત અન્ય વસ્તુઓનો પણ હિસ્સો છે.
RBIએ આ નાણાકીય વર્ષ માટે રિટેલ ફુગાવાનો અંદાજ 4.5% રાખ્યો હતો તાજેતરમાં યોજાયેલી નાણાકીય નીતિ સમિતિની બેઠક દરમિયાન RBIએ આ નાણાકીય વર્ષ માટે તેના ફુગાવાના અંદાજને 4.5% પર યથાવત રાખ્યો હતો. RBI ગવર્નરે કહ્યું હતું – મોંઘવારી ઘટી રહી છે, પરંતુ પ્રગતિ ધીમી અને અસમાન છે. ભારતનો ફુગાવો અને વૃદ્ધિનો માર્ગ સંતુલિત રીતે આગળ વધી રહ્યો છે, પરંતુ ફુગાવો લક્ષ્ય પર રહે તેની ખાતરી કરવા માટે સતર્ક રહેવું મહત્વપૂર્ણ છે.
