મુંબઈ2 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
નીતિન કામત, બ્રોકરેજ ફર્મ ઝિરોધાના સહ-સ્થાપક અને CEO. (ફાઇલ ફોટો)
બ્રોકરેજ ફર્મ ઝેરોધા ‘શૂન્ય બ્રોકરેજ ફ્રેમવર્ક’ સમાપ્ત કરી શકે છે, અથવા ફ્યુચર્સ એન્ડ ઓપ્શન્સ (F&O) ટ્રેડિંગ ફીમાં વધારો કરી શકે છે. ઝેરોધાના કો-ફાઉન્ડર અને સીઈઓ નીતિન કામતે આ સંકેતો આપ્યા છે. માર્કેટ રેગ્યુલેટર સેબીના નવા પરિપત્રને કારણે આવું થઈ શકે છે.
નીતિન કામતે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર લખ્યું તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, સ્ટોક એક્સચેન્જ જેવી માર્કેટ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સંસ્થાઓ (MII)એ 2 ઓક્ટોબર, 2024થી ‘લેબલ મુજબ’ ચાર્જ વસૂલવો પડશે.
કામતે જણાવ્યું હતું કે, આ પરિપત્ર માત્ર બ્રોકર્સ જ નહીં, પરંતુ વેપારીઓ અને રોકાણકારોને પણ અસર કરશે. તમામ સંભાવનાઓમાં, શૂન્ય બ્રોકરેજ માળખું છોડી દેવું પડશે અથવા F&O ટ્રેડ્સ માટે બ્રોકરેજ વધારવું પડશે. સમગ્ર ઈન્ડસ્ટ્રીના બ્રોકરોએ પણ તેમની કિંમતો બદલવી પડશે.
સેબીએ શા માટે નવી માર્ગદર્શિકા જારી કરી?
- MII દ્વારા વસૂલવામાં આવતી ફીમાં વાજબીતા અને પારદર્શિતા સુનિશ્ચિત કરવા સેબીએ નવી માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે. આ દિશાનિર્દેશો 1 ઓક્ટોબર, 2024થી અમલમાં આવશે. સ્ટોક એક્સચેન્જો, ક્લિયરિંગ કોર્પોરેશનો અને ડિપોઝિટરીઝને MII કહેવામાં આવે છે.
- હાલમાં અનુસરવામાં આવતી પ્રક્રિયા એ છે કે સ્ટોક એક્સચેન્જો સ્ટોક બ્રોકર દ્વારા કરવામાં આવેલા કુલ ટર્નઓવરના આધારે ટ્રાન્ઝેક્શન ફી વસૂલ કરે છે. બ્રોકરો ગ્રાહકો પાસેથી દૈનિક ધોરણે ચાર્જ વસૂલ કરે છે જ્યારે તેઓ માસિક ધોરણે સ્ટોક એક્સચેન્જને ચાર્જ ચૂકવે છે.
- હાલમાં, સ્ટોક એક્સચેન્જો વોલ્યુમ આધારિત સ્લેબ મુજબના ચાર્જ માળખાને અનુસરે છે. એટલે કે જો બ્રોકરનું ટર્નઓવર વધારે હોય તો તે સ્ટોક એક્સચેન્જના એવા સ્લેબમાં આવે છે જેમાં ચાર્જ ઓછો હોય છે. જ્યારે બ્રોકરનું ટર્નઓવર ઓછું હોય તો તેણે વધુ ચાર્જ ચૂકવવો પડે છે.
- સેબીએ જણાવ્યું હતું કે, સ્લેબ લાભને કારણે બ્રોકર્સ તેમના ગ્રાહકો પાસેથી MII ને જે ચૂકવે છે તેના કરતાં વધુ ચાર્જ લઈ શકે છે. આના પરિણામે MII દ્વારા વસૂલવામાં આવતા વાસ્તવિક શુલ્ક સંબંધિત અંતિમ ક્લાયન્ટ સુધી ભ્રામક માહિતી પહોંચી શકે છે.
- સ્લેબ મુજબ ચાર્જ માળખું પારદર્શિતાને અસર કરી શકે છે. વિવિધ કદના દલાલો માટે અસમાન રમતનું ક્ષેત્ર બનાવે છે. સેબી ઇચ્છે છે કે બ્રોકર્સ તેમના ગ્રાહકો પાસેથી જે ચાર્જ વસૂલ કરે છે તે MII બ્રોકર્સ પાસેથી મેળવેલા ચાર્જ જેટલા હોવા જોઈએ.
સેબીની નવી માર્ગદર્શિકામાં શું છે?
સેબીએ તેની સેકન્ડરી માર્કેટ એડવાઇઝરી કમિટી સાથે ચર્ચા કર્યા બાદ MII માટે માર્ગદર્શિકા ઘડી છે. આ મુજબ, અંતિમ ગ્રાહકો પર લાદવામાં આવેલા શુલ્ક MII દ્વારા મેળવેલા શુલ્ક સાથે મેળ ખાતા હોવા જોઈએ. જ્યારે MII એ વોલ્યુમ મુજબ બનાવેલ સ્લેબ મુજબની સિસ્ટમ દૂર કરવી જોઈએ.
નવા પરિપત્રને કારણે આવકનો પ્રવાહ સમાપ્ત થયો
નીતિન કામતે જણાવ્યું હતું કે, બ્રોકર દ્વારા કરવામાં આવેલા કુલ ટર્નઓવરના આધારે સ્ટોક એક્સચેન્જ ટ્રાન્ઝેક્શન ફી વસૂલ કરે છે. બ્રોકર ગ્રાહકો પાસેથી જે ફી લે છે અને મહિનાના અંતે એક્સચેન્જ બ્રોકર પાસેથી જે ફી લે છે તે વચ્ચે જે બાકી રહે છે તે બ્રોકરને જાય છે.
આવી છૂટ સમગ્ર વિશ્વમાં સામાન્ય છે. આ રિબેટ્સ અમારી આવકના લગભગ 10% છે અને ઉદ્યોગમાં અન્ય બ્રોકર્સ માટે 10-50% ની વચ્ચે છે. નવા પરિપત્ર સાથે આ આવકનો પ્રવાહ સમાપ્ત થઈ ગયો છે.
શૂન્ય બ્રોકરેજ માળખું છોડી દેવું પડશે
નીતિન કામતે જણાવ્યું હતું કે અમે ફ્રી ઇક્વિટી ડિલિવરી ટ્રેડ્સ ઓફર કરનારા છેલ્લા બ્રોકર્સમાંના એક છીએ. અમે આ કરી શક્યા છીએ કારણ કે F&O ટ્રેડિંગમાંથી જનરેટ થતી આવક અમને ચાર્જિસ ઓફસેટ કરવાની મંજૂરી આપે છે.
