7 કલાક પેહલાલેખક: આશિષ તિવારી
- કૉપી લિંક
બોલિવૂડના દિગ્ગજ ફિલ્મ સર્જક મહેશ ભટ્ટ આજે તેમનો 76મો જન્મદિવસ ઉજવી રહ્યા છે. તેમણે પોતાના કરિયરમાં ‘આશિકી’, ‘સારાંશ’ અને ‘સડક’ જેવી ઘણી હિટ ફિલ્મો આપી. મહેશ ભટ્ટની પર્સનલ લાઈફ પણ ઘણી ચર્ચામાં રહી છે. તેમણે તેમના જન્મદિવસ પર દૈનિક ભાસ્કરને એક ખાસ ઈન્ટરવ્યૂ આપ્યો છે. આમાં તેણે પોતાના અંગત જીવન વિશે ઘણી વાત કરી હતી.
ભટ્ટે કહ્યું કે તેઓ એક પોડકાસ્ટ શરૂ કરી રહ્યા છે, જેમાં તેઓ એવા લોકો સાથે વાત કરશે જેમને તેમના જીવનમાં એક યા બીજી વસ્તુનું વ્યસન છે. ઈમરાન ઝાહિદ આ પોડકાસ્ટનું નિર્માણ કરી રહ્યો છે.
પ્રશ્ન: ભટ્ટ સાહેબ, સૌ પ્રથમ, તમારા જન્મદિવસના ખૂબ ખૂબ અભિનંદન. તમે પોડકાસ્ટ શરૂ કરી રહ્યા છો. તે વિશે અમને કંઈક કહો? જવાબ- હું જન્મદિવસની ઉજવણીની પરંપરાને વધુ મહત્વ આપતો નથી. તે બીજા માટે ખુશીની વાત હોઈ શકે, પણ મારા માટે નહીં. જ્યાં સુધી તમારા પ્રશ્નનો સંબંધ છે, હું ‘મૈને દિલ સે કહા’ નામનું પોડકાસ્ટ શરૂ કરી રહ્યો છું. આપણે બધા આપણા અંગત જીવનમાં અમુક અંધકાર સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છીએ. હું દારૂ સહિત અનેક વ્યસનોમાંથી પણ પસાર થયો છું. તમને જણાવી દઈએ કે વ્યસન કોઈ પણ વસ્તુનું હોઈ શકે છે. મેં 38 વર્ષથી એક ટીપું પણ દારૂ પીધો નથી. આપણે એ રસ્તેથી ગયા છીએ, એટલે એ વાત સમજી શકીએ છીએ.
પ્રશ્ન- પોડકાસ્ટમાં કેવા મહેમાનોને સામેલ કરવામાં આવશે? જવાબ- જે લોકો તેમના જીવન વિશે ખૂલીને વાત કરે છે અને સમજે છે, તેમને આ શોમાં બોલાવવામાં આવશે. એ જરૂરી નથી કે તેઓ મનોરંજન, રમતગમત કે કોર્પોરેટની દુનિયામાંથી હોય. તેઓ કોઈપણ ક્ષેત્રમાંથી હોઈ શકે છે.
મહેશ ભટ્ટે 76 વર્ષની ઉંમરે પોડકાસ્ટ શરૂ કર્યું, તેને ઈમરાન ઝાહિદ પ્રોડ્યુસ કરી રહ્યા છે
સવાલ- તમે 38 વર્ષથી દારૂને અડ્યો નથી. તમને તેની આદત કેવી રીતે થઈ અને તમે તેને અચાનક કેવી રીતે છોડી દીધો? જવાબ: ઘણીવાર અસફળ લોકો જ દારૂ પીવે છે. શરૂઆતમાં સસ્તી બ્રાન્ડનો દારૂ પીવે છે. જ્યારે તે સફળ થાય છે, ત્યારે તે મોંઘી બ્રાન્ડ્સ ખરીદવાનું શરૂ કરે છે. દારૂની લતમાંથી કેવી રીતે છુટકારો મેળવ્યો તેની પાછળ એક વાર્તા છે. મારી નાની દીકરી શાહીનનો જન્મ થયો. તેમના જન્મ સમયે હું ખૂબ જ ખુશ હતો. બે દિવસથી સતત દારૂ પીતો હતો. એક દિવસ મેં તેને મારા ખોળામાં લીધી તો તેણે પોતાનો ચહેરો ફેરવી લીધો. ત્યારે મને લાગ્યું કે કુદરત કહી રહી છે કે હવે આ ઝેર છોડી દો. તે દિવસથી મેં દારૂનું એક ટીપું પણ પીધું નથી.
પ્રશ્ન- સખત મહેનતથી તમે તમારા હાથ પરની રેખાઓ બદલી અને તમારું ભાગ્ય જાતે લખ્યું, પરંતુ જ્યારે તમે પાછળ જુઓ છો ત્યારે તમને કઈ વસ્તુઓ યાદ આવે છે? જવાબ- કેટલાક અજાણ્યા લોકો આવ્યા અને મને ઘણું આપ્યું. તેની પાસેથી ઘણું શીખ્યા. તેમણે આગળ વધવા માટેનું સાધન પૂરું પાડ્યું. બાકી નસીબની વાત છે, કંઈક કરવાનું ઝનૂન હતો, જેના કારણે હું અહીં આવ્યો છું.
મહેશ ભટ્ટ પોડકાસ્ટ ‘મૈને દિલ સે કહા’ દ્વારા ડ્રગ એડિક્શન વિશે વાત કરશે
પ્રશ્ન- હું ઘણીવાર ઘણા કલાકારો સાથે વાત કરું છું. તેઓ કહે છે કે દરેક કલાકારે ભટ્ટ સાહેબ સાથે એકવાર કામ કરવું જોઈએ, તમે શું જાદુ કરો છો? જવાબ- એવું કંઈ નથી. હું ફક્ત પરસ્પર સંબંધો બનાવું છું. તે અભિનય વિશે નથી, તે જીવન વિશે છે. કલાનો જન્મ જીવનમાંથી થાય છે. જીવનનું અનુકરણ કરો અને તેના રંગોને ધ્યાનમાં રાખીને તેનું પ્રતિનિધિત્વ કરો.
સવાલ- તમે ઈન્ડસ્ટ્રીમાં ઘણી પ્રતિભાઓને લોન્ચ કરી છે. અનુપમ ખેર પણ તેમાંથી એક છે. તેઓ વારંવાર તમને ગુરુ દક્ષિણા આપવાની વાત કરે છે. જવાબ: તેમની પાસેથી ગુરુ દક્ષિણા લેવી એ મારો અધિકાર છે. તેમને ગુરુ દક્ષિણા આપતી વખતે જેટલી શાંતિ મળે છે તેના કરતાં મને ગુરુ દક્ષિણા લેતાં વધુ શાંતિ મળે છે. જ્યારે શિષ્ય સફળ થાય છે ત્યારે ખૂબ આનંદ થાય છે. અનુપમે લગભગ 500 ફિલ્મોમાં કામ કર્યું છે. તેણે ખૂબ જ સુંદર શોર્ટ ફિલ્મ ‘આઈ વેન્ટ શોપિંગ ફોર રોબર્ટ ડી નીરો’નું નિર્માણ અને નિર્દેશન કર્યું છે. સારાંશનો યુવાન આજે 69 વર્ષનો થયો છે. સારાંશમાં, જો આપણે તેમના પાત્ર બી.વી. પ્રધાનને જોઈએ, તો એવું લાગે છે કે પાત્રનો આત્મા અને ભાવના તેમનામાં ઘૂસી ગઈ છે. અનુપમ તેનું ઉદાહરણ છે. બીજાં પણ ઘણા સારા છે.
મહેશ ભટ્ટ દ્વારા નિર્મિત નાટક ‘ધ લાસ્ટ સેલ્યુટ’માં ઈમરાન ઝાહિદે મુન્તધર અલ ઝૈદીની ભૂમિકા ભજવી હતી, જે જ્યોર્જ બુશ સાથે જોડાયેલી જૂતા ફેંકવાની ઘટના પર આધારિત છે.
પ્રશ્ન- ઘણા દિગ્દર્શકો તમારી પાસેથી શીખ્યા છે, અર્જુન જેવો પ્રિય શિષ્ય કોણ છે? જવાબ- દરેકમાં કંઈક વિશેષ છે. તેમાં મોહિત સૂરી, વિક્રમ ભટ્ટ, પૂજા, અનુરાગ બાસુ અને બીજા ઘણા લોકો છે. સૌથી વધુ પ્રિય કોણ છે તે કહેવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. સૂરજ બડજાત્યા પણ અમારા સહાયક હતા. તે બધા તેમની પ્રતિભાને કારણે સફળ થયા છે, હું માત્ર એક માધ્યમ હતો.
પ્રશ્ન: શું તમે તમારી કારકિર્દીમાં ક્યારેય દ્રોણાચાર્ય જેવી પરિસ્થિતિનો સામનો કર્યો છે? જવાબ- ‘આવું જાણીજોઈને ક્યારેય થયું નથી. જો એવું થયું હોય તો હું માફી માંગુ છું. જે વ્યક્તિ મારી નજીક રહેવા માંગતી હતી તે ન રહી શકી હોય. એ મને નુકસાન છે કે, હું તેમને જોઈ શક્યો હોઉ અથવા જોવા ન માગતો હોઉં.’
પૂજા ભટ્ટ પણ પોડકાસ્ટનો ભાગ હશે
સવાલ- તમે ‘અર્થ’, ‘ઝખ્મ’ જેવી ઘણી આકર્ષક ફિલ્મો બનાવી છે. આ પાછળ તમારો શું વિચાર છે? શું એ પ્રકારનું સિનેમા આજે બની શકે? જવાબ: ‘તે બનાવવામાં આવી રહ્યું છે અને બનાવવામાં આવશે. જુઓ, આજે ઈલેક્ટ્રોનિક સંગીતનો ભારે ક્રેઝ છે. આજની યુવા પેઢી ડાન્સ કરે છે. તેઓ આનો અહેસાસ કરે છે અને તેના વિશે અલગ રીતે વિચારે છે. હંમેશા એવી વાતો હશે જે આત્માથી આત્મા સુધી પહોંચે. ફેરફારો થતા રહેશે, પણ ફિલ્મ તો એવી જ રહેશે. આટલા વર્ષો પછી પણ જો આપણે ‘અર્થ’, ‘ઝખમ’ અને ‘સારાંશ’ની વાત કરીએ તો આપણે આમ કરીએ છીએ કારણ કે તેમાં જીવનનું સત્ય છે. સમયના રણને ઓળંગી જાય ત્યારે જ સારા કામ થાય છે.’
પ્રશ્ન- તમારા માટે સિનેમા શું છે? જવાબ- મારી માતા કહેતી હતી કે પૈસા કમાઈને આવજો, નહીં તો આવશો નહીં. જ્યારે હું પૈસા કમાવવા નીકળ્યો ત્યારે મારે સંઘર્ષનો સામનો કરવો પડ્યો. આ સમયગાળા દરમિયાન સિનેમાની સમજ ઉભરી. પાસે વાર્તા કહેવાની પ્રતિભા હતી, જે પાછળથી કામમાં આવી. જીવનમાં કેટલીક ફિલ્મો બનાવી જે અમારા અંગત જીવનથી પ્રભાવિત હતી.
પ્રશ્ન- તમે ખૂબ જ સુંદર સફર કરી છે, જીવનની સૌથી સુંદર ફિલોસોફી કઈ રહી છે? જવાબઃ જીવન તમારી પોતાની શરતો પર જીવો. તમારી વિચારસરણી કોઈના પર થોપશો નહીં અને કોઈના વિચારને અનુસરશો નહીં. સોસાયટીના નિયમોમાં રહીને તેના નિયમોનું પાલન કરો, જેમ આપણે ટ્રાફિક સિગ્નલના નિયમોનું પાલન કરીએ છીએ. હંમેશા યાદ રાખો કે જે પણ જન્મે છે તેનો નાશ થાય છે. આ માત્ર જીવનની સુંદર ફિલસૂફી છે.