23 મિનિટ પેહલાલેખક: શૈલી આચાર્ય
- કૉપી લિંક
ભારતમાં પતિના લાંબા આયુષ્ય માટે પૂજા અને ઉપવાસ કરવાની પરંપરા સદીઓથી ચાલી આવે છે. તેમાંથી એક સૌથી લોકપ્રિય પરંપરા છે કરવા ચોથ. આ એક એવો તહેવાર છે જેમાં પરિણીત મહિલાઓ પોતાના પતિના દીર્ઘાયુષ્યની કામના માટે આખો દિવસ ઉપવાસ રાખે છે.
20મી ઓક્ટોબરે કરવા ચોથ છે, જેની પતિ-પત્ની આતુરતાથી રાહ જોતા હશે. આ માટે મહિલાઓએ ઘણા દિવસો પહેલાથી જ તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી હશે. પરંતુ તે પછી પણ કેટલીક બાબતો છેલ્લી ઘડીએ પણ બાકી રહી જાય છે.
આખો દિવસ પાણી વિના ઉપવાસ, તેના ઉપર આટલા બધા કામો અને જવાબદારીઓનો બોજ. આવી સ્થિતિમાં, ઉપવાસ દરમિયાન માથાનો દુખાવો, ખરાબ સ્વાસ્થ્ય જેવી સ્થિતિ પણ ઊભી થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં મહિલાઓ અગાઉથી કેટલીક તૈયારીઓ કરી શકે છે, જેથી તે દિવસના નાના-નાના કામોની ઝંઝટમાંથી મુક્ત થઈ શકે.
તો આજે ‘કામના સમાચાર’માં આપણે વાત કરીશું કે મહિલાઓ કેવી રીતે કરવા ચોથના ઉપવાસ માટે અગાઉથી તૈયારી કરી શકે, જેથી તહેવારના દિવસે કામનું ભારણ ઓછું રહે.
પ્રશ્ન- કરવા ચોથના બે દિવસ પહેલા કઈ તૈયારીઓ કરવી જોઈએ? જવાબ- કરવા ચોથ વ્રતના દિવસે પૂજાની સાથે ઘરના બીજા ઘણા કામ કરવા મુશ્કેલ બની જાય છે. આવી સ્થિતિમાં મહિલાઓ ઘણા દિવસો પહેલાથી જ વ્રતની તૈયારીઓ શરૂ કરી દે છે. તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે કે કરવા ચોથનો દિવસ વ્યસ્ત ન હોય, કોઈ કામનું દબાણ અને ઓવરલોડ ન હોય, એવા ઘણા કાર્યો છે જે અગાઉથી કરવા વધુ સારા છે.
નીચે આપેલા ગ્રાફિકમાં જાણો કે કરવા ચોથની કઈ કઈ તૈયારીઓ તમે અગાઉથી કરી શકો છો-
પ્રશ્ન- પહેલીવાર કરવા ચોથનું વ્રત કરતી મહિલાઓએ કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ?
જવાબ- લગ્ન પછીના પ્રથમ કરવા ચોથ વ્રતનું વિશેષ મહત્ત્વ છે. જો તમે લગ્ન પછી પહેલીવાર ‘કરવા ચોથ’નું વ્રત કરવા જઈ રહ્યા છો, તો તમારા માટે કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે.
આગોતરી તૈયારીઓ કરો જેથી કરીને વ્રતના દિવસે તમે કોઈ મહત્ત્વપૂર્ણ કામ ભૂલી ન જાઓ અને તે દિવસે વધારે થાક ન અનુભવો. વાસ્તવમાં, જેટલા કામ અગાઉથી ઉકેલાઈ જશે વ્રત અને તેની પહેલાનો એક દિવસ તેટલો જ સરળ રહેશે. તમારા પર એક સાથે કામ અને તૈયારીઓનો બોજ નહીં પડે. આ માટે, વ્રતી મહિલાઓ કાં તો તેમના ઘરની અન્ય મહિલાઓની મદદ લઈ શકે છે જેમણે પહેલા ઉપવાસ કર્યો છે. અથવા તમે નીચેના પોઇન્ટર્સમાં આપેલ ટિપ્સને અનુસરી શકો છો.
- કરવા ચોથ પર મહિલાઓ સોળ શણગાર કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, કરવા ચોથ પહેલા તમામ જરૂરી બ્યુટી ટ્રીટમેન્ટ કરાવી લો.
- કરવા ચોથ વ્રતમાં સરગીનું વિશેષ મહત્ત્વ છે. સાસુ તેની વહુને સરગીની થાળી આપે છે. સરગીમાં ફળો, મીઠાઈઓ અને ડ્રાયફ્રૂટ્સનો સમાવેશ થાય છે. સૂર્યોદય પહેલા સરગી ખાઓ. આ પછી તમારું નિર્જળા વ્રત શરૂ કરો.
- કરવા ચોથનું વ્રત પાણી વગર રાખવામાં આવે છે. આ દિવસે ખોરાક અને પાણી લેવામાં આવતાં નથી. તેથી, સરગીમાં પાણીથી ભરપૂર વસ્તુઓ લો, જેથી શરીરમાં ડિહાઇડ્રેશન ન થાય.
- કરવા ચોથના દિવસે લાલ રંગના વસ્ત્રો પહેરવા વધુ શુભ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે કાળા રંગના કપડાં ન પહેરવાં.
- શુભ મુહૂર્ત જોઈને સાંજે કરવા ચોથની પૂજા કરો અને વ્રતકથા સાંભળો. આ પછી ચંદ્રને અર્ઘ્ય ચઢાવો.
- પછી પતિના હાથે પાણી પીવું અને પછી પ્રસાદ લઈને ઉપવાસ તોડવો અને પછી જ સાત્વિક ભોજન લેવું.
પ્રશ્ન- કરવા ચોથની પૂજાથાળી કેવી રીતે શણગારવી? જવાબ- કરવા ચોથ અને ચંદ્રદર્શન માટે પૂજા થાળી શણગારવામાં આવે છે. પૂજા દરમિયાન ગૌરી-ગણેશની પૂજા કરવાની, કરવા ચોથની વ્રતકથા સાંભળવાની અને ચંદ્રને અર્ઘ્ય ચઢાવવાની પરંપરા છે. ચંદ્રના દર્શન કર્યા બાદ મહિલાઓ તેની પૂજા કરે છે. તે તેને મીઠાઈઓ અર્પણ કરે છે અને પછી પોતાના પતિની પૂજા કરે છે.
કરવા ચોથની પૂજાથાળીને કેવી રીતે સજાવવી તે નીચેના ગ્રાફિકથી જાણો-
પ્રશ્ન- દિવસભર ઉપવાસ દરમિયાન ઊર્જા જાળવી રાખવા શું કરવું?
જવાબ- ઉપવાસ દરમિયાન શરીરમાં એનર્જી જાળવી રાખવી મુશ્કેલ બની જાય છે. આખો દિવસ ખોરાક અને પાણી વિના શરીર થાકી શકે છે. તેથી, તમારે બે દિવસ અગાઉથી તમારી ખાવા-પીવાની આદતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ.
ઉપવાસ કરતાં પહેલા તમારે પૌષ્ટિક આહાર લેવો જોઈએ. આમાં ડ્રાયફ્રૂટ્સનો સમાવેશ કરવો જ જોઇએ. તેનાથી તમારા શરીરમાં એનર્જી જળવાઈ રહેશે અને તમે ઉપવાસના દિવસે ઓછો થાક અનુભવશો. જો તમે રાત પછી કંઈ ન ખાતા હો તો લીંબુ, ખાંડ અને મીઠાનું દ્રાવણ પણ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. જો શરીરમાં મીઠું અને ગ્લુકોઝનું સ્તર સંતુલિત રહે તો દિવસભર નબળાઈનો અનુભવ થતો નથી.
આ સિવાય તમે બીજું શું કરી શકો, નીચેનું ગ્રાફિક જુઓ-
આ સૂચનોને અપનાવીને તમે ‘કરવા ચોથ’ના વ્રત માટે અગાઉથી તૈયારી કરી શકો છો. ઉપવાસના દિવસે, તમે કોઈપણ ચિંતા વિના પૂજા કરી શકો છો અને તમારા પરિવાર સાથે આનંદપૂર્વક સમય પસાર કરી શકો છો.
