20 મિનિટ પેહલાલેખક: શશાંક શુક્લા
- કૉપી લિંક
શું તમારી સાથે ક્યારેય એવું બન્યું છે કે, તમારી પાસે ઘણા બધા વિકલ્પો હોય? આમ છતાં, તમારે શું કરવું જોઈએ તે અંગે કોઈ નિર્ણય લઈ શકતા નથી.
ધારો કે તમે મૂવી જોવા માટે નેટફ્લિક્સ ખોલો છો. તમારી પાસે હજારો ફિલ્મોના વિકલ્પો છે, છતાં તમે કોઈ પણ ફિલ્મ જોઈ શકતા નથી.
કારણ એકમાત્ર એ હતું કે, તમે જે પણ ફિલ્મ જોઈ તમને લાગ્યું કે તમારે આ ફિલ્મ કરતાં વધુ સારી ફિલ્મ જોવી જોઈએ.
આ બાબતમાં તમારો સમય વેડફાય છે. ખરેખર આ ટેવ ફક્ત ફિલ્મ જોતી વખતે જ નહીં, પણ દરેક જગ્યાએ જોવા મળે છે.
પછી ભલે તે નોકરી પસંદ કરવાની હોય, કોઈ કોર્સમાં પ્રવેશ લેવાની હોય કે રજાઓ ગાળવા માટે ક્યાંક જવાનું હોય. જીવનમાં દરેક જગ્યાએ તમને આ સમસ્યા દેખાય છે.
આવી સ્થિતિમાં, આજે આપણે ‘રિલેશનશિપ‘માં જાણીશું કે-
- FOBO શું છે?
- તેનાથી શું નુકસાન થઈ શકે છે?
- તેનો કેવી રીતે ઉકેલ લાવી શકાય?

FOBO શું છે?
FOBO (Fear of Better Options)એ એક એવી માનસિક સ્થિતિ છે, જેમાં તમને હંમેશા એ જ ડર લાગે છે કે કદાચ આનાથી સારો વિકલ્પ ઉપલબ્ધ તો નથી ને?
આ ડરને કારણે તમે કોઈપણ નિર્ણય લેવામાં અચકાઓ છો, કારણ કે તમને લાગે છે કે જો તમે હમણાં કોઈ વિકલ્પ પસંદ કરશો, તો તમે વધુ સારી તક ગુમાવી શકો છો.
શું FOBO નુકસાન પહોંચાડી શકે છે?
FOBO તમને વર્તમાનનો આનંદ માણતા અટકાવે છે. આ કારણે, તમે હંમેશા ભવિષ્યની અનિશ્ચિતતાઓમાં ફસાયેલા રહો છો, જેની તમારા અંગત અને પ્રોફેશનલ જીવન પર નકારાત્મક અસર પડે છે.
તેનાથી ઘણા નુકસાન થઈ શકે છે. ચાલો આને ગ્રાફિક દ્વારા સમજીએ.

ચાલો ગ્રાફિક્સને વિગતવાર સમજીએ.
નિર્ણય લેવામાં વિલંબ અને તકો ચૂકી જવી: FOBOને કારણે તમે યોગ્ય સમયે કોઈ નિર્ણય લઈ શકતા નથી, જેના કારણે ઘણી સારી તકો તમારા હાથમાંથી સરકી જાય છે.
પછી ભલે તે નોકરીની ઓફર હોય, રોકાણની તક હોય કે અન્ય કોઈ ધ્યેય હોય. વિલંબ કરવાથી તમે જે લાભો મેળવી શક્યા હોત તે ચૂકી શકો છો.
તણાવ અને ચિંતાનું કારણ: હંમેશા એવું વિચારવું કે, આનાથી સારો કોઈ વિકલ્પ નહીં હોય, માનસિક રીતે થકવી નાખે છે. સતત અનિશ્ચિતતાના કારણે તમે તણાવ અને એંગ્ઝાઈટી અનુભવી શકો છો.
પસ્તાવો: જ્યારે તમે કોઈ નિર્ણય લેવામાં નિષ્ફળ જાઓ છો અથવા મોડા પડે છે, ત્યારે તમને પાછળથી પસ્તાવો થઈ શકે છે કે તમે તે પગલું વહેલું કેમ ન ભર્યું અથવા તમે બીજો વિકલ્પ કેમ ન પસંદ કર્યો. તેના કારણે જીવન અફસોસમાં વિતતું રહે છે.
પ્રતિબદ્ધતાનો અભાવ: જો તમે હંમેશા એવું વિચારતા રહેશો કે કદાચ કોઈ સારો વિકલ્પ છે, તો તમે તમારા વર્તમાન નિર્ણય અથવા સંબંધ પ્રત્યે સંપૂર્ણ રીતે પ્રતિબદ્ધ રહી શકશો નહીં.
તેનાથી તમારા સંબંધોમાં અને તમે પસંદ કરેલા રસ્તાઓમાં અસ્થિરતા આવી શકે છે.
સમય અને શક્તિનો બગાડ: દરેક વિકલ્પ પર વધુ પડતું વિચારવું અને તેનું વિશ્લેષણ કરવું એ સમય અને શક્તિનો બગાડ છે.
FOBO તમને બિનજરૂરી રીતે વધુ પડતું વિચારવા માટે પ્રેરે છે, જેના કારણે તમે થાકી જાઓ છો અને મહત્વપૂર્ણ કાર્યો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકતા નથી.
નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા નબળી પડવી: સતત વિલંબ અને અનિશ્ચિતતાને કારણે તમારી નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા ધીમે ધીમે નબળી પડી શકે છે.
માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસરો: લાંબા ગાળાના FOBO તમને ચિંતા, હતાશા અને અન્ય માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે.
FOBOથી કેવી રીતે છુટકારો મેળવવો?
FOBOને દૂર કરવા માટે, ઓછા મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયોથી શરૂઆત કરો. ઝડપી નિર્ણયો લેવાની પ્રેક્ટિસ કરો. જ્યારે તમે નાના નિર્ણયો લઈને વધુ આત્મવિશ્વાસ અનુભવવાનું શરૂ કરો છો, ત્યારે મોટા નિર્ણયો પર કામ કરો.
આ વ્યૂહરચનાઓ અપનાવીને તમે ધીમે ધીમે FOBOની પકડ ઘટાડી શકો છો. ચાલો આને ગ્રાફિક દ્વારા સમજીએ.

સ્વ-જાગૃતિ વધારો: પહેલા તમે FOBOથી પીડિત છો કે નહીં તે શોધો. ક્યારે અને કઈ પરિસ્થિતિમાં તમને ડર લાગે છે કે, સારી તક તમારા હાથમાંથી સરકી જશે.
તમારી નિર્ણય લેવાની ટેવ પર ધ્યાન આપો. નાના નિર્ણયો લેવામાં તમે ઘણો સમય લો છો કે નહીં તેના પર ધ્યાન આપો.
મૂલ્યો અને પ્રાથમિકતાઓ સ્પષ્ટ કરો: જીવનમાં તમારા માટે ખરેખર શું મહત્વનું છે તે સમજો. તમારા વ્યક્તિગત મૂલ્યો શું છે?
જ્યારે તમે કોઈ નિર્ણય લેવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હોવ, ત્યારે જુઓ કે કયો વિકલ્પ તમારા મૂલ્યો સાથે શ્રેષ્ઠ રીતે સુસંગત છે.
‘ગૂડ ઈનફ’ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો: દરેક પરિસ્થિતિમાં શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ શોધવો શક્ય નથી તે સ્વીકારો. તેની શોધમાં અનિશ્ચિત સમય માટે અટવાઈ રહેવું નુકસાનકારક હોઈ શકે છે.
પૂરતું સારું હોવાનો વિચાર અપનાવો. તમારી જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરે અને સંતોષકારક હોય તે વિકલ્પ પસંદ કરો, ભલે તે શ્રેષ્ઠ ન લાગે.
માહિતી મર્યાદિત કરો: વિકલ્પો વિશે વધુ પડતી માહિતી એકઠી કરવાનું ટાળો, ખાસ કરીને નાના નિર્ણયો માટે.
ચોક્કસ સમયમર્યાદા નક્કી કરો, જેમાં તમારે માહિતી એકત્રિત કરવાની છે અને પછી નિર્ણય લેવાનો છે.
નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવો: નાના નિર્ણયો માટે ઝડપી નિર્ણય લેવાના નિયમો બનાવો. ઉદાહરણ તરીકે, જો બે વિકલ્પો હોય અને તમે નિર્ણય ન લઈ શકો, તો તમે સિક્કો ઉછાળીને નિર્ણય લઈ શકો છો.
ઘણી વખત જ્યારે સિક્કો હવામાં હોય છે, ત્યારે તમારા મનમાં પહેલેથી જ કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હોય છે અથવા તમે કોઈ ચોક્કસ નિર્ણય લેવા માંગો છો. જો તમને યોગ્ય લાગે, તો તમે આવો નિર્ણય લઈ શકો છો.
સમયમર્યાદા નક્કી કરો: દરેક નિર્ણય માટે સમયમર્યાદા નક્કી કરો. તમારી જાતને એક ચોક્કસ સમય આપો જેમાં તમારે નિર્ણય લેવાનો હોય.
તમારા વિકલ્પોનું મૂલ્યાંકન કરો: દરેક શક્ય વિકલ્પના ફાયદા અને ગેરફાયદાની યાદી બનાવો. ફક્ત તાત્કાલિક લાભ પર જ નહીં, પણ લાંબા ગાળાના પરિણામો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.
બીજાઓ પાસેથી વધુ પડતી સલાહ ન લો: વિશ્વસનીય મિત્રો, પરિવારના સભ્યો અથવા સલાહકારો પાસેથી સલાહ લેવી મદદરૂપ થઈ શકે છે પરંતુ વધુ પડતી સલાહ લેવાનું ટાળો.
જોકે, અંતે નિર્ણય તમારો હોવો જોઈએ. ઘણા બધા લોકોની સલાહ લેવાથી મૂંઝવણ વધી શકે છે.
તમારા નિર્ણયો પર વિશ્વાસ રાખો: એકવાર તમે નિર્ણય લો, પછી તેના પર વિશ્વાસ રાખો અને આગળ વધો. સતત વિચારવું કે શું કોઈ સારો વિકલ્પ છે કે નહીં, તે FOBO માં ફાળો આપે છે.
વર્તમાન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો: ભવિષ્યમાં શક્ય વધુ સારા વિકલ્પોની ચિંતા કરવાને બદલે વર્તમાનમાં તમે જે પસંદગીઓ કરો છો તેના સકારાત્મક પાસાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.