‘આર્ટિકલ 370 નાબૂદ થવાનો જ હતો’: પૂર્વ CJI ચંદ્રચુડે કહ્યું- રામ મંદિર પર નિર્ણય લેતા પહેલા ભગવાનને પ્રાર્થના કરવાની વાત મેં ક્યારેય નથી કરી

જવાબ: મારા પિતા વાય.વી. ચંદ્રચુડે મને કહ્યું હતું કે, જ્યાં સુધી તેઓ ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ છે ત્યાં સુધી હું પ્રેક્ટિસ ન કરું. તેમના નિવૃત્તિ પછી જ હું પહેલીવાર કોર્ટમાં આવ્યો.

એવું નથી કે ન્યાયતંત્રમાં ફક્ત ઉચ્ચ જાતિઓનું વર્ચસ્વ છે. મહિલાઓએ ન્યાયતંત્રમાં ઉચ્ચ હોદ્દાઓ પર પહોંચવાનું શરૂ કર્યું છે.

સવાલ 2: શું પીએમ મોદીએ પોતાને અને પોતાના પક્ષને બચાવવા અને વિરોધીઓને નિશાન બનાવવા માટે કોર્ટનો આશરો લીધો?

જવાબ: ન્યૂ યોર્ક ટાઈમ્સ બિલકુલ ખોટો છે, કારણ કે તેઓ 2024ની ચૂંટણીમાં શું થવાનું છે તે સમજવામાં નિષ્ફળ ગયા છે. 2024ના ચૂંટણી પરિણામો ‘એક પક્ષ-એક રાજ્ય’ના સિદ્ધાંતને ખોટો સાબિત કરે છે.

ભારતના રાજ્યોમાં પ્રાદેશિક આકાંક્ષાઓ અને ઓળખ સર્વોપરી છે. ઘણા રાજ્યો એવા છે જ્યાં વિવિધ પ્રાદેશિક પક્ષોએ સારું પ્રદર્શન કર્યું છે અને ત્યાં તેમની સરકાર છે.

સવાલ 3: વર્ષ 2023માં ગુજરાત હાઈકોર્ટે રાહુલ ગાંધીને માનહાનિના કેસમાં સજા ફટકારી હતી. શું ન્યાયતંત્ર પર રાજકીય દબાણ છે?

જવાબ: રાહુલ ગાંધીના કિસ્સામાં સુપ્રીમ કોર્ટે સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો કે ત્યાં વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતાનું રક્ષણ કરવામાં આવશે. નિર્ણય સાચો હતો કે ખોટો, અલગ અલગ કેસોમાં મતભેદ હોઈ શકે છે. આના માટે ઉપાયો હોવા છતાં હકીકત એ છે કે ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલત વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતાના રક્ષણમાં મોખરે રહી છે.

સવાલ 4: કલમ 370 નાબૂદ કરવાના તમારા નિર્ણયનો ઘણા લોકોએ વિરોધ કર્યો?

જવાબ: કલમ 370ને સંક્રમણ જોગવાઈઓ નામથી બંધારણમાં સમાવવામાં આવી હતી. પાછળથી તેનું નામ બદલીને કામચલાઉ ટ્રાન્ઝિશનલ પ્રોવિઝન્સ રાખવામાં આવ્યું. ત્યારે એવું માનવામાં આવતું હતું કે આ જોગવાઈઓ ધીમે ધીમે સમાપ્ત થશે. શું 75 વર્ષ ટ્રાન્ઝિશનલ જોગવાઈ નાબૂદ કરવા માટે પૂરતા નથી.

સવાલ 5: વકીલો પ્રશાંત ભૂષણ અને દુષ્યંત દવેએ કોર્ટના આ નિર્ણયને ગેરબંધારણીય ગણાવ્યો હતો. જવાબ: જમ્મુ અને કાશ્મીર રાજ્યને ત્રણ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં રૂપાંતરિત કરવાના મામલે અમે કેન્દ્ર સરકારના સોગંદનામાનો સ્વીકાર કર્યો છે કે જમ્મુ અને કાશ્મીર રાજ્યનો દરજ્જો શક્ય તેટલી વહેલી તકે પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવશે, પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટે રાજ્યનો દરજ્જો પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે કોઈ સમયમર્યાદા નક્કી કરી ન હતી.

હવે લોકશાહી રીતે ચૂંટાયેલી સરકાર છે અને કેન્દ્રમાં શાસક પક્ષથી અલગ પક્ષને શાંતિપૂર્ણ રીતે સત્તાનું હસ્તાંતરણ થયું છે. આ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં લોકશાહી સફળ થઈ છે.

સવાલ 6: શું તમે અયોધ્યામાં રામ મંદિરના નિર્માણના પક્ષમાં ચુકાદો આપતા પહેલા ભગવાનને પ્રાર્થના કરી હતી?

જવાબ: આ સંપૂર્ણપણે ખોટું છે. આ સોશિયલ મીડિયા પર ફેલાતા સમાચાર છે. મારા નિવેદનને ખોટી રીતે રજૂ કરવામાં આવ્યું.

હું એ હકીકતનો ઇનકાર કરતો નથી કે હું આસ્તિક વ્યક્તિ છું. આપણા બંધારણમાં સ્વતંત્ર ન્યાયાધીશ બનવા માટે વ્યક્તિ નાસ્તિક હોવી જરૂરી નથી. હું મારા ધર્મને મહત્વ આપું છું, પરંતુ મારો ધર્મ બધા ધર્મોનો આદર કરે છે અને તમારે કોઈપણ વ્યક્તિને તેનો ધર્મ ગમે તે હોય, સમાન રીતે ન્યાય આપવો પડશે. મેં કહ્યું કે આ મારો ધર્મ છે.

સવાલ 7: ગણેશ પૂજામાં હાજરી આપતો તમારો અને પ્રધાનમંત્રીનો ફોટો વાઇરલ થયો. આના પર તમે શું કહેશો?

જવાબ: આ બેઠક પહેલા અમે ચૂંટણી બોન્ડ જેવા મુદ્દાઓ પર નિર્ણય આપ્યો હતો, જેમાં અમે તે કાયદાને રદ કર્યો હતો જેના હેઠળ ચૂંટણી ભંડોળ માટે ચૂંટણી બોન્ડ રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા. આ પછી, અમે ઘણા એવા નિર્ણયો લીધા જે સરકારની વિરુદ્ધ ગયા. બંધારણીય જવાબદારીઓ વિશે વાત કરતી વખતે મૂળભૂત શિષ્ટાચારને વધુ મહત્વ આપવું જોઈએ નહીં.

સપ્ટેમ્બર 2024માં ગણેશ પૂજા દરમિયાન, પીએમ મોદીએ CJIના ઘરે ગણેશ પૂજા કરી હતી.

સવાલ 8: શું તમે છેલ્લા આઠ વર્ષમાં ક્યારેય સરકાર સામે ઝૂક્યા નથી?

જવાબ: પીએમ મોદીના કાર્યકાળ દરમિયાન મારા નિર્ણયો ક્યારેય રાજકીય દબાણથી પ્રભાવિત થયા ન હતા. જોકે, ન્યાયતંત્રનું કાર્ય સામૂહિક હોય છે અને ઘણા કિસ્સાઓમાં અન્ય ન્યાયાધીશો પાસેથી સલાહ લેવામાં આવે છે.