નવી દિલ્હી8 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડ (ICG)માં મહિલાઓને કાયમી કમિશન ન આપવા બદલ સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્રને ફટકાર લગાવી. સોમવારે એક અરજી પર સુનાવણી દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું- જો તમે મહિલા શક્તિની વાત કરો છો તો અહીં બતાવો. તમે આટલા પિતૃસત્તાક કેમ છો કે તમે કોસ્ટ ગાર્ડમાં મહિલાઓને જોવા નથી માંગતા?
કોર્ટે કહ્યું- કોસ્ટ ગાર્ડ પ્રત્યે સરકારનું ઉદાસીન વલણ કેમ? જ્યારે આર્મી અને નેવીએ મહિલા અધિકારીઓ માટે કાયમી કમિશન નીતિ લાગુ કરી છે, તો પછી કોસ્ટ ગાર્ડ કેમ અલગ છે? કેન્દ્ર સરકાર કોસ્ટગાર્ડની મહિલાઓને આર્મી અને નેવીની જેમ પુરુષોની સમાન કેમ ન ગણી શકે?
વાસ્તવમાં, ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડની ઓફિસર પ્રિયંકા ત્યાગીએ કોસ્ટ ગાર્ડમાં મહિલાઓને કાયમી કમિશન આપવાની માગણી કરતી અરજી સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરી હતી. ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેન્ચે આ અંગે સુનાવણી કરી હતી.
પ્રિયંકા ત્યાગીએ કાયમી કમિશનની માગ કરી હતી
પ્રિયંકા ત્યાગી આસિસ્ટન્ટ કમાન્ડન્ટના રેન્કમાં શોર્ટ સર્વિસ એપોઇન્ટમેન્ટ ઓફિસર તરીકે 14 વર્ષથી પાઇલટ રહી છે. તેમની સેવા દરમિયાન ત્યાગીએ દરિયામાં 300 થી વધુ લોકોના જીવ બચાવ્યા હતા. 4,500 કલાક ઉડાન ભરી – સશસ્ત્ર દળોમાં પુરૂષો અને મહિલાઓ વચ્ચે સૌથી વધુ ઉડાનનો સમય.
ત્યાગી 2016 માં પૂર્વીય ક્ષેત્રમાં દરિયાઈ પેટ્રોલિંગ માટે ડોર્નિયર એરક્રાફ્ટમાં પ્રથમ તમામ મહિલા ક્રૂનો પણ ભાગ હતા. તેમની સિદ્ધિઓ હોવા છતાં તેમને કાયમી કમિશન આપવાનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો હતો. તેમની સેવા ડિસેમ્બર 2023 માં સમાપ્ત થઈ.
ત્યાગીએ સશસ્ત્ર દળોની ત્રણેય અંગો – આર્મી, નેવી અને એરફોર્સમાં મહિલાઓને કાયમી કમિશન આપવાના મુદ્દાને ટાંકીને દિલ્હી હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો. દિલ્હી હાઈકોર્ટે ન્યાયિક નિર્ણય ન આવે ત્યાં સુધી ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડને વચગાળાની રાહત આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો અને ત્યાગીને તેમની સેવા ચાલુ રાખવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
ત્યારબાદ પ્રિયંકા ત્યાગી SC પહોંચી. તેણીની અરજીમાં, તેણીએ કાયમી કમિશન માટે પુરૂષ અધિકારીઓ સાથે સમાનતાની માંગ કરી હતી. સિનિયર એડવોકેટ અર્ચના પાઠક દવેએ ત્યાગીનું સમર્થન કરતાં કહ્યું હતું કે આર્મીની જેમ મહિલાઓને કોસ્ટ ગાર્ડમાં પ્રમોશન મળવું જોઈએ અને કમિશન્ડ ઓફિસર બનવાની તક મળવી જોઈએ.
પ્રિયંકા ત્યાગીએ તેમની સેવા દરમિયાન દરિયામાં 300 થી વધુ લોકોના જીવ બચાવ્યા છે.
કેન્દ્ર અલગ ડોમેનમાં કામ કરતા કોસ્ટ ગાર્ડને ટાંકી
એડિશનલ સોલિસિટર જનરલ (ASG) વિક્રમજીત બેનર્જીએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં કેન્દ્ર સરકારનો પક્ષ રજૂ કર્યો હતો. મહિલાઓને કાયમી કમિશન ન આપવા પર તેમણે કહ્યું કે કોસ્ટ ગાર્ડ આર્મી અને નેવીની સરખામણીમાં અલગ ડોમેનમાં કામ કરે છે.
તેના પર સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું- એવું લાગે છે કે સુપ્રીમ કોર્ટના ઐતિહાસિક બબીતા પુનિયાના નિર્ણયને વાંચવામાં આવ્યો નથી. હકીકતમાં, 17 વર્ષની કાનૂની લડાઈ પછી, સુપ્રીમ કોર્ટે ફેબ્રુઆરી 2020 માં સેનામાં મહિલા અધિકારીઓને કાયમી કમિશન આપવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
અગાઉ, આર્મીમાં મહિલાઓની એન્ટ્રી શોર્ટ સર્વિસ કમિશન (એસએસસી) દ્વારા થતી હતી. તે વધુમાં વધુ 14 વર્ષ જ સેવા આપી શકતી હતી. જો કે, પુરુષોને કાયમી કમિશનનો વિકલ્પ મળી રહ્યો હતો. બીજી તરફ એરફોર્સ અને નેવીમાં મહિલા અધિકારીઓને પહેલેથી જ કાયમી કમિશન મળતું હતું.
આર્મીમાં શોર્ટ સર્વિસ કમિશનમાં મહિલાઓ 14 વર્ષ સેવા આપ્યા બાદ નિવૃત્ત થતી હતી. પરમેનન્ટ કમિશનના અમલ પછી મહિલા અધિકારીઓ તેમની સેવા આગળ ચાલુ રાખી શકશે. સેવા પૂરી થયા બાદ તે તેના હોદ્દા મુજબ નિવૃત્ત થશે.
કેન્દ્રએ કહ્યું- મહિલાઓની શારીરિક ક્ષમતા ઓછી છે
આ કેસમાં કેન્દ્ર સરકારે દલીલ કરી હતી કે મહિલાઓની શારીરિક ક્ષમતા પુરુષો કરતા ઓછી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્રની આ દલીલને લિંગ ભેદભાવપૂર્ણ અને નિરાશાજનક ગણાવી હતી. કોર્ટે કહ્યું હતું કે મહિલાઓ અને પુરુષોને સમાન તક મળવી જોઈએ. સરકારની દલીલ સમાનતાની વિભાવનાની વિરુદ્ધ જાય છે અને લિંગ પૂર્વગ્રહને દૂર કરે છે.
