બેંગલુરુ1 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
મે મહિનામાં સિદ્ધારમૈયાને કર્ણાટકનું સીએમ પદ આપતી વખતે કોંગ્રેસે નિર્ણય લીધો હતો કે, ડીકે શિવકુમાર રાજ્યના એકમાત્ર ડેપ્યુટી સીએમ હશે.
કર્ણાટકમાં વધુ ત્રણ ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવાની માગ છે. કર્ણાટકના કેટલાક મંત્રીઓ વીરશૈવ-લિંગાયત, SC/ST અને લઘુમતી સમુદાયના નેતાઓને ડેપ્યુટી સીએમનું પદ આપવાની હિમાયત કરી રહ્યા છે. આ અંગે મુખ્યમંત્રી સિદ્ધારમૈયાએ કહ્યું છે કે, આ મામલે કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડનો નિર્ણય આખરી હશે. હાલમાં વોક્કાલિગા સમુદાયના ડીકે શિવકુમાર કર્ણાટકમાં ડેપ્યુટી સીએમ પદ સંભાળી રહ્યા છે.
આ અઠવાડિયે સહકાર મંત્રી કેએન રાજન્ના, હાઉસિંગ મિનિસ્ટર બીઝેડ ઝમીર અહેમદ ખાન, જાહેર બાંધકામ મંત્રી સતીશ જારકીહોલી અને અન્ય ઘણા નેતાઓએ રાજ્યમાં વધુ ત્રણ ડેપ્યુટી સીએમની નિમણૂક કરવાનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. આ તમામ નેતાઓ સિદ્ધારમૈયાના નજીકના માનવામાં આવે છે.
આ તસવીર 20 મે, 2023ના રોજ કર્ણાટકની કોંગ્રેસ સરકારના શપથ ગ્રહણ સમારોહની છે.
કેટલાક નેતાઓનો અભિપ્રાય- શિવકુમારને નિયંત્રણમાં રાખવાની આ યોજના છે
રાજ્યમાં કોંગ્રેસના એક વર્ગનું માનવું છે કે, ત્રણ નવા ડેપ્યુટી સીએમ માટે મંત્રીઓની માગ એ સિદ્ધારમૈયા કેમ્પની વર્તમાન ડેપ્યુટી સીએમ ડીકે શિવકુમારને નિયંત્રણમાં રાખવા અને સરકાર અને પાર્ટીમાં તેમનો પ્રભાવ ઘટાડવાની યોજનાનો એક ભાગ છે. હકીકતમાં ગયા વર્ષે મે મહિનામાં રાજ્યમાં કોંગ્રેસની સરકાર બની ત્યારથી એવી ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે કે, સરકારના અઢી વર્ષ પૂરા થયા બાદ શિવકુમાર મુખ્યમંત્રી પદ માટે દાવો રજૂ કરી શકે છે.
કોંગ્રેસે મે મહિનામાં વિધાનસભાની ચૂંટણી જીત્યા બાદ, સિદ્ધારમૈયા અને ડીકે શિવકુમાર બંનેએ સીએમ પદ માટે દાવો કર્યો હતો. સિદ્ધારમૈયાને સીએમ પદ આપતી વખતે કોંગ્રેસે નિર્ણય લીધો હતો કે ડીકે શિવકુમાર રાજ્યના એકમાત્ર ડેપ્યુટી સીએમ હશે. સીએમ પદ માટેનો દાવો છોડીને ડેપ્યુટી સીએમ બનવા માટે ડીકે શિવકુમાર પ્રત્યે કોંગ્રેસ નેતૃત્વની આ પ્રતિબદ્ધતા હતી.
શિવકુમારે કહ્યું- પાર્ટી નેતૃત્વ લોકોની માગનો જવાબ આપશે
આ માંગણીઓને લઈને શિવકુમારે મંગળવારે મીડિયાને કહ્યું કે, જો કોઈ કંઈ કહે તો તમે મીડિયા સમક્ષ લાવો. જો લોકો મીડિયામાં આવીને ખુશ છે તો હું તેમને કેમ રોકું? જેને માગણી કરવી હોય તે કરતા રહો. પાર્ટી તેમને પોતાની રીતે જવાબ આપશે.
રાજ્યમાં વધુ ડેપ્યુટી સીએમની નિમણૂક કરવાની યોજના છે કે કેમ તેવા પ્રશ્નના જવાબમાં શિવકુમારે કહ્યું કે, તમારે કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગે અને પ્રભારી મહાસચિવ કેસી વેણુગોપાલને મળવું જોઈએ અથવા અમારા સીએમને પૂછવું જોઈએ.
ત્રણ વધુ ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવાની માગને લઈને શિવકુમારે મીડિયાને કહ્યું કે, તમારે આ સવાલ કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડ અથવા સીએમ સિદ્ધારમૈયાને પૂછવો જોઈએ. (ફાઇલ તસવીર)
બંધારણમાં ડેપ્યુટી સીએમ જેવું કોઈ પદ નથી
આપણા બંધારણમાં ડેપ્યુટી સીએમ જેવા કોઈ પદની જોગવાઈ નથી. તેઓ રાજ્યના મંત્રી તરીકે પણ શપથ લે છે. બંધારણની કલમ 164 સીએમ અને તેમના મંત્રીઓની નિમણૂકની વાત કરે છે, પરંતુ ડેપ્યુટી સીએમ જેવા પદનો ઉલ્લેખ નથી.
ડેપ્યુટી સીએમ કેટલો પાવરફુલ હશે તે તેમને આપવામાં આવેલા વિભાગો પરથી નક્કી થાય છે. હા, એ વાત સાચી છે કે તેઓ કેબિનેટ મંત્રી છે. તેથી તેઓ કેબિનેટની બેઠકોમાં ભાગ લે છે. જો કે, જો સરકારની રચના સમયે નક્કી કરાયેલી ફોર્મ્યુલામાં કામની વહેંચણી નક્કી કરવામાં આવે તો ડેપ્યુટી સીએમ પાસે સત્તા હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઘણા રાજ્યોમાં ગૃહ મંત્રાલય ડેપ્યુટી સીએમને આપવામાં આવે છે. એ જ રીતે ટ્રાન્સફર અને પોસ્ટિંગની જવાબદારી પણ ઘણીવાર ડેપ્યુટી સીએમને આપવામાં આવે છે.
કર્ણાટકમાં સરકાર બનાવવાની ફોર્મ્યુલામાં ડીકેને સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે, તેમની સંમતિ વિના કર્ણાટકમાં કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવશે નહીં. ભલે સિદ્ધારમૈયાને સીએમ બનાવવામાં આવે, પરંતુ તેમણે દરેક નિર્ણયમાં ડેપ્યુટી સીએમની સંમતિ લેવી પડશે.
નીચેના 10 મુદ્દાઓમાં જાણો ડેપ્યુટી સીએમના અધિકારો વિશે…
1. ડેપ્યુટી સીએમ એ CM દ્વારા તેમને સોંપવામાં આવેલ વિભાગ જેટલો શક્તિશાળી છે.
2. સામાન્ય રીતે મુખ્યમંત્રી ગૃહ અને તકેદારી જેવા વિશેષ વિભાગો પોતાની પાસે રાખે છે.
3. ગૃહ વિભાગ દ્વારા મુખ્યમંત્રી રાજ્યની પોલીસ અને કાયદો અને વ્યવસ્થાના મુદ્દાઓ અને ભ્રષ્ટાચારના કેસોને તકેદારી દ્વારા સીધું નિયંત્રિત કરે છે.
4. રાજ્યમાં વર્ગ વન અધિકારીઓની બદલી અને પોસ્ટિંગ માટે મુખ્ય પ્રધાન પાસે એકમાત્ર સત્તા છે. ડેપ્યુટી સીએમ પાસે આ મામલે કોઈ સત્તા નથી.
5. નાયબ મુખ્યમંત્રીને સરકારના અન્ય કેબિનેટ સ્તરના મંત્રીઓ જેટલો જ પગાર અને ભથ્થાં મળે છે.
6. વહીવટી બાબતોમાં પણ ડેપ્યુટી સીએમ, સીએમને માર્ક કરેલી ફાઇલો જોવાનો અધિકાર નથી.
7. સત્ય એ છે કે અન્ય મંત્રીઓની જેમ ડેપ્યુટી સીએમને પણ તેમના સોંપાયેલા વિભાગો સાથે સંબંધિત ફાઈલો સીએમને મંજૂરી માટે મોકલવી પડે છે.
8. નાયબ મુખ્યમંત્રી કેબિનેટ બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી શકતા નથી. ડેપ્યુટી સીએમ કોઈપણ ખાસ સંજોગોમાં મુખ્યમંત્રીની લેખિત સૂચના પર જ કેબિનેટની બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી શકે છે. મુખ્યમંત્રી અન્ય મંત્રીને પણ આવી સૂચના આપી શકે છે.
9. ડેપ્યુટી સીએમ પોતાના સિવાયના વિભાગોને કોઈ સૂચના આપી શકતા નથી.
10. અન્ય મંત્રીઓની જેમ ડેપ્યુટી સીએમને પણ પોતાના વિભાગમાં બજેટ કરતા વધુ ખર્ચ કરવા માટે સીએમની પરવાનગી લેવી પડે છે.
