કોવિશિલ્ડ બાદ હવે કોવેક્સિનનો ભય: કોવેક્સિન વિશે અનેક પ્રશ્નો ઉભા થયા, જાણો 7 મહત્ત્વના પ્રશ્નોના જવાબ

બે અઠવાડિયા પહેલા, કોવિડ વેક્સીન ઉત્પાદક ફાર્મા કંપની એસ્ટ્રાઝેનેકાએ સ્વીકાર્યું હતું કે કોવિશિલ્ડની આડઅસરો છે. કંપનીએ સ્વીકાર્યું હતું કે કોવિશિલ્ડ થ્રોમ્બોસિસ થ્રોમ્બોસાયટોપેનિયા સિન્ડ્રોમ એટલે કે TTS થવાનું જોખમ ધરાવે છે. આ દુર્લભ રોગમાં, લોહી ગંઠાઈ જવા અને પ્લેટલેટની સંખ્યામાં ઘટાડો થવાનું જોખમ રહેલું છે, જે હાર્ટ એટેક અને બ્રેઈન સ્ટ્રોકનું કારણ બની શકે છે.

હવે બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટીનો એક અભ્યાસ પ્રખ્યાત જર્નલ સ્પ્રિંગરલિંકમાં પ્રકાશિત થયો છે. આનાથી કોવેક્સિન વિશે પ્રશ્નો ઉભા થયા છે. અભ્યાસ મુજબ, કોવેક્સિન શ્વસન ચેપ, લોહી ગંઠાઈ જવા અને ચામડીના રોગોનું કારણ બની શકે છે. તે એ પણ જણાવે છે કે કિશોરો, ખાસ કરીને સ્ત્રી કિશોરો અને એલર્જીથી પીડાતા લોકોને કોવેક્સિનથી વધુ જોખમ છે. એ ચિંતાનો વિષય છે કે ભારતમાં, કોવિશિલ્ડ પછી, કોવેક્સિનનો બીજો સૌથી વધુ ડોઝ હતો. ભારતમાં કોવેક્સિનના કુલ 36 કરોડ ડોઝ આપવામાં આવ્યા હતા. પીએમ નરેન્દ્ર મોદીને પણ કોવેક્સિનના 2 ડોઝ આપ્યા હતા.

તેથી, આજે આપણે ‘તબિયતપાણી’ માં કોવેક્સિન સંબંધિત પ્રશ્નોના જવાબો જાણીશું.

પ્રશ્ન: બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટીના અભ્યાસમાં શું બહાર આવ્યું?
જવાબ: સ્પ્રિંગર લિંકમાં પ્રકાશિત બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટીના અભ્યાસમાં 1024 લોકોનો સમાવેશ થાય છે જેમણે કોવેક્સિન વેક્સીન લીધી હતી, આમાં, 635 કિશોરો અને 291 પુખ્ત વયના લોકોનું એક વર્ષ માટે નિયમિતપણે ફોલોઅપ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં કોવેક્સિનની ઘણી આડઅસરો જોવા મળી હતી.

પ્રશ્ન: અભ્યાસમાં કેવા પ્રકારની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ જોવા મળી છે?
જવાબ: અભ્યાસમાં ત્રણ મુખ્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ જોવા મળી છે. આ સિવાય પણ અનેક વિકૃતિઓ જોવા મળી હતી. ચાલો ગ્રાફિકમાં જોઈએ.

હવે ચાલો અભ્યાસમાં બહાર આવેલી ત્રણ મુખ્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ વિશે થોડી વિગતે જાણીએ.

શ્વસન માર્ગમાં ચેપ
અભ્યાસ મુજબ, ઉપલા શ્વસન માર્ગમાં ચેપ 304 એટલે કે 47.9% કિશોરો અને 124 એટલે કે 42.6% પુખ્ત વયના લોકોમાં જોવા મળ્યો હતો. આ લોકોમાં શરદી-ખાંસી જેવી સમસ્યા પણ જોવા મળી હતી. સામાન્ય કરતાં વધુ શ્વસન ચેપ જોવા મળ્યો હતો.

ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓ
10.5% ટીનેજરો કે જેઓ અભ્યાસનો ભાગ હતા તેઓને નવી ઓન-સેટ ત્વચા અને સબક્યુટેનીયસ વિકૃતિઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. આનો અર્થ એવો થાય છે કે ત્વચાની વિકૃતિ જેમાં ત્વચા પર ફોલ્લીઓ, નાના પિમ્પલ્સ, ફોલ્લીઓ અથવા ગાંઠો થઈ શકે છે.

ગુલિયન બેરી સિન્ડ્રોમ ગુલિયન બેરી સિન્ડ્રોમ (GBS) એક દુર્લભ ન્યુરોલોજીકલ સ્થિતિ છે. આમાં, લકવાની જેમ, આપણા શરીરના અંગો ધીમે ધીમે નિર્જીવ થઈ જાય છે. દિલ્હીના વરિષ્ઠ ચિકિત્સક ડૉ. બોબી દિવાનના જણાવ્યા અનુસાર, ગુલિયન બેરી સિન્ડ્રોમ ઘણીવાર પગમાં ઝણઝણાટ અથવા સુન્નતા સાથે શરૂ થાય છે, જે ધીમે ધીમે આખા શરીરમાં ફેલાય છે. આનો કોઈ ઈલાજ નથી. તેથી, આ સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિને નિયંત્રિત કરવા અને તેના લક્ષણો ઘટાડવાના પ્રયાસો કરવામાં આવે છે. ગુઇલેન બેરી સિન્ડ્રોમના લક્ષણો શું છે, ચાલો ગ્રાફિકમાં જોઈએ.

પ્રશ્ન: ગુલિયન બેરી સિન્ડ્રોમનો ભય શું છે, આપણે તેનાથી કેવી રીતે બચી શકીએ?
જવાબ: ડૉ. બોબી દીવાનના જણાવ્યા મુજબ, ગુલિયન બેરી સિન્ડ્રોમની કોઈ ચોક્કસ સારવાર નથી. આમાં, માનસિક અને શારીરિક સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિની સારવાર કરીને લક્ષણો ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે. આનાથી બચવાનો શ્રેષ્ઠ અને નિશ્ચિત ઉપાય છે નિયમિત અને સંતુલિત આહાર, નિયમિત કસરત, યોગ અને ધ્યાન.

પ્રશ્ન: ગુલિયનની આડઅસર શા માટે અન્ય રસીઓ કરતા અલગ છે?
જવાબ: ડો.બોબી દીવાન કહે છે કે દરેક રસીની અલગ ફોર્મ્યુલા હોય છે. આબોહવામાં ફેરફારને કારણે તેમની અસર પણ બદલાઈ શકે છે. તેમ છતાં, બધી રસીઓની આડઅસર વધુ કે ઓછી સમાન હોય છે. તાવ, ત્વચા ચેપ, બેચેની જેવી સ્થિતિઓ થઈ શકે છે. આવા નાના નમૂનાના કદના આધારે, કોવેક્સિનને ગુઇલેન બેરી સિન્ડ્રોમનું કારણ ગણાવવું યોગ્ય નથી. કોઈપણ રીતે, તે એક દુર્લભ સિન્ડ્રોમ છે.

પ્રશ્ન: કોવેક્સિનનો ડોઝ લેનારા લોકોને ડરવાની કેટલી જરૂર છે?
જવાબ: ડૉ.બોબીના કહેવા પ્રમાણે, લોકોએ ડરવાની કોઈ જરૂર નથી. સૌ પ્રથમ, જે અભ્યાસની વાત કરવામાં આવી રહી છે તેના નમૂનાનું કદ ખૂબ નાનું છે. તેના આધારે, તે કહેવું યોગ્ય નથી કે કોવેક્સિનની આડઅસરો જીવલેણ છે.

પ્રશ્ન: રસીની આડઅસર જાણ્યા પછી ઘણા લોકોને લાગે છે કે તેઓ પણ તેની આડઅસર અનુભવી રહ્યા છે?
જવાબ: ડૉ.બોબી કહે છે કે કોઈ પણ નવી માહિતીથી વાકેફ રહેવું એ સારી વાત છે. પરંતુ કોઈ વાતની ગેરસમજ મોંઘી સાબિત થઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, દરેક સારી અને ખરાબ વસ્તુને પોતાની સાથે જોડવાની માનવીય વૃત્તિ છે. જો આપણે કોઈપણ રોગના લક્ષણોને ગૂગલ કરીએ તો આપણને લાગશે કે આપણને પણ આ રોગ છે. આ બધું ડરના કારણે થાય છે. આ પ્રકારનું વલણ તંદુરસ્ત વ્યક્તિને પણ બીમાર કરી શકે છે. જો તમારા મનમાં કોઈ પણ પ્રકારની શંકા હોય તો તમારે ડૉક્ટરની સલાહ લીધા પછી ચેકઅપ કરાવવું જોઈએ.

પ્રશ્ન: જેમણે કોવેક્સિન મેળવ્યું છે તેઓએ શું કરવું જોઈએ?
જવાબ: તમારી સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિ ગમે તે હોય, સારી અને સંતુલિત જીવનશૈલીથી વધુ સારી સારવાર કોઈ હોઈ શકે નહીં. કોવિડ રસીની આડઅસર ઉપરાંત, સારી જીવનશૈલી તમને ભવિષ્યમાં ઘણા જોખમોથી પણ બચાવી શકે છે.