રેર કેન્સરથી થયું શારદા સિન્હાનું અવસાન: ડૉક્ટર પાસેથી જાણો મલ્ટિપલ માયલોમા અને સેપ્ટિસેમિયા શું છે, જેના કારણે થયું મૃત્યુ

“સુપવા લેલે ઓ બાબુઆ…, છઠ્ઠી મૈયા સુનિયા…, પહેલે પહેલે છઠ્ઠી મૈયા…”

આજે આ ગીતો ઉત્તર ભારતના દરેક ઘર અને ઘાટમાં ગુંજી રહ્યા છે. આ લોકગીતોને પોતાના અવાજના જાદુથી મિક્સ કરીને દુનિયાભરમાં છઠને લોકપ્રિય બનાવનાર લોક ગાયિકા શારદા સિંહાનું નિધન થયું છે.

બિહારના નાઇટિંગેલ શારદા સિન્હાનું 72 વર્ષની વયે નવી દિલ્હીની AIIMS ખાતે નિધન થયું છે. AIIMSએ તેના બુલેટિનમાં જણાવ્યું છે કે શારદા સિન્હાને સેપ્ટિસેમિયાના કારણે રિફ્રેક્ટરી શોક લાગ્યો હતો અને તેના કારણે તેનું મોત થયું હતું.

શારદા સિંહા છેલ્લા 6 વર્ષથી મલ્ટિપલ માયલોમાથી પીડિત હતા. આ એક પ્રકારનું દુર્લભ કેન્સર છે, જે પ્લાઝ્મા કોશિકાઓ (શ્વેત રક્તકણો) ને અસર કરે છે. આના કારણે રોગપ્રતિકારક શક્તિ ખૂબ નબળી પડી જાય છે અને ઈન્ફેકશનનું જોખમ વધી જાય છે. આ કારણે શારદા સિન્હા પણ સેપ્ટિસેમિયાથી પીડિત હતા, આ ગંભીર બિમારીએ તેમનો જીવ લીધો હતો.

તેથી જ આજે તબિયતપાણીમાં આપણે મલ્ટિપલ ​​​​​​માયલોમા વિશે વાત કરીશું. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-

મલ્ટિપલ માયલોમા શું છે? આ એક દુર્લભ બ્લડ કેન્સર છે, જેના કારણે સ્વસ્થ પ્લાઝ્મા કોષો એબનોર્મલ કોષોમાં બદલાઈ જાય છે. આ એબનોર્મલ ​​​​​​કોષો ઝડપથી ગુણાકાર કરવાનું શરૂ કરે છે અને એમ કહેવાય એબનોર્મલ એન્ટિબોડીઝ ઉત્પન્ન કરવાનું શરૂ કરે છે.

મલ્ટિપલ માયલોમા કેટલા લોકોને અસર કરે છે? આ ખૂબ જ દુર્લભ કેન્સર છે. સમગ્ર વિશ્વમાં દર 10 લાખ લોકોમાંથી માત્ર 7 લોકો આ કેન્સરથી પ્રભાવિત છે. નેશનલ લાઇબ્રેરી ઑફ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ અનુસાર, વર્ષ 2018માં સમગ્ર વિશ્વમાં માત્ર 1 લાખ 60 હજાર લોકો જ તેનાથી પ્રભાવિત થયા હતા.

મલ્ટિપલ માયલોમા શરીરને કેવી રીતે અસર કરે છે? તેની સૌથી વધુ અસર રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર પડે છે. એબનોર્મલ ​​કોષો ઝડપથી મલ્ટિપલ થવા લાગે છે અને આખા શરીરમાં ફેલાઈ જાય છે. આનાથી તમામ ઓર્ગન પ્રભાવિત થાય છે. રેડ બ્લડ સેલ્સમાં ઘટાડો થવાથી એનિમિયા થાય છે અને હાડકાં નબળાં થવાથી હાડકાં ફ્રેક્ચરની સમસ્યા વધી શકે છે. કિડની ફેલ્યોર થઈ જાય છે.

આનાથી શરીરમાં કઈ સમસ્યાઓ થઈ શકે છે, જુઓ ગ્રાફિકમાં-

તેના લક્ષણો શું છે? પ્રારંભિક તબક્કામાં મલ્ટિપલ માયલોમાના કોઈ લક્ષણો નથી. જો કે, આ સમયગાળા દરમિયાન પણ તે બ્લડ ટેસ્ટ દ્વારા શોધી શકાય છે. સમય જતાં તેના લક્ષણો ધીમે ધીમે વિકસે છે. આની સમસ્યા એ છે કે તેના લક્ષણો અન્ય તબીબી સ્થિતિઓ જેવા જ છે. તેથી આ રોગ મોડેથી ઓળખાય છે.

ડો. સરિતા રાની કહે છે કે જો એક સાથે અનેક તબીબી પરિસ્થિતિઓના લક્ષણો દેખાય છે, તો ડૉક્ટરની સલાહ લીધા પછી તેની તપાસ કરાવવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. લક્ષણો સામાન્ય રીતે કેવી રીતે દેખાય છે તે જોવા માટે નીચેના ગ્રાફિક જુઓ:

મલ્ટિપલ માયલોમાની સારવાર શું છે? આ રોગ સંપૂર્ણપણે મટાડી શકાતો નથી. તેથી, તેની સારવાર લક્ષણોના આધારે કરવામાં આવે છે, જેથી લક્ષણોમાં ઘટાડો કરી શકાય અને દર્દીને લાંબુ આયુષ્ય અને રાહત મળી શકે. આના કારણે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધુ પ્રભાવિત થતી હોવાથી, ઇમ્યુનોથેરાપી આપી શકાય છે. બેક્ટેરિયલ ચેપને રોકવા માટે એન્ટિબાયોટિક્સ આપવામાં આવી શકે છે.

સેપ્ટિસેમિયા શું છે? AIIMS દિલ્હીના બુલેટિનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે શારદા સિન્હાનું મૃત્યુ સેપ્ટિસેમિયાના કારણે થયું છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ ઊભો થઈ શકે છે કે તેમને રેર કેન્સર હતું. તો પછી સેપ્ટિસેમિયા મૃત્યુનું કારણ કેવી રીતે બન્યું? ડો.સરિતા કહે છે કે સૌથી પહેલા સમજો કે સેપ્ટિસેમિયા શું છે.

ડો.સરિતા કહે છે કે મલ્ટિપલ માયલોમામાં આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિ સૌથી વધુ પ્રભાવિત થાય છે. આ ઈન્ફેકશનનું જોખમ વધારે છે. આવી સ્થિતિમાં, કોઈપણ જીવાણુ સરળતાથી શરીર પર હુમલો કરી શકે છે. જો કોઈ બેક્ટેરિયા, ફૂગ અથવા વાયરસ લોહીના પ્રવાહમાં પ્રવેશ કરે છે, તો તે ઝેરી બની જાય છે.

તેને આ રીતે સમજો, આપણા શરીરના તમામ અવયવોને તેમના કાર્ય માટે લોહી દ્વારા ઓક્સિજન અને પોષણ પૂરું પાડવામાં આવે છે. જ્યારે સેપ્ટિસેમિયા થાય છે, ત્યારે આ જંતુઓ લોહી દ્વારા સીધા જ તમામ અંગો સુધી પહોંચે છે, તેમના પર હુમલો કરે છે અને તેમને નુકસાન પહોંચાડે છે. આના કારણે તેમની કામગીરી બગડે છે અને વ્યક્તિ મૃત્યુ પામે છે.