36 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
લગભગ 2500 વર્ષ પહેલાં, ઇજિપ્તના રાજાઓ તેમના સપનાનું અર્થઘટન કરવા માટે મોટા જ્યોતિષીઓને રાખતા હતા. દરરોજ સવારે તે જાગતાની સાથે જ રાજા તેને તેના સપના વિશે જણાવતો. પછી જ્યોતિષીઓ એ સપનાનો અર્થ સમજાવશે અને આ રીતે રાજાની દિનચર્યા અને તેના શાસનની રૂપરેખા નક્કી કરવામાં આવશે. યુદ્ધમાં જવું કે નહીં, જનતાને મળવું કે નહીં, આ બાબતોના નિર્ણયો પણ રાજાના સપનાના આધારે લેવામાં આવતા હતા.
19મી સદીના અંત સુધી સપના ધર્મ, જ્યોતિષ અને જાદુ સાથે જોડાયેલા હતા. પરંતુ 20મી સદીની શરૂઆતમાં થયેલા ઘણા મનોવૈજ્ઞાનિક સંશોધનો પછી આ ધારણા બદલાઈ ગઈ. 1900 માં, પ્રખ્યાત મનોવિજ્ઞાની સિગ્મંડ ફ્રોઈડે કહ્યું હતું કે સપના આપણા વ્યક્તિત્વ અને માનસિક વાયરિંગ સાથે સીધો સંબંધ ધરાવે છે. વાસ્તવિક જીવનમાં આપણી સાથે જે કંઈ થઈ રહ્યું છે, સપના તે વાસ્તવિકતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
સપનાને સમજવાથી વાસ્તવિક જીવનની સમસ્યાઓ હલ થશે
સિગ્મંડ ફ્રોઈડ એ પ્રથમ વ્યક્તિ હતા જેમણે વૈજ્ઞાનિક ધોરણે સપનાનું વિશ્લેષણ કરવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે સપના વિશે એક પુસ્તક પણ લખ્યું – ‘ધ ઈન્ટરપ્રિટેશન ઓફ ડ્રીમ્સ.’ આ પુસ્તકમાં ફ્રોઈડે જણાવ્યું હતું કે સપના ભલે આકષર્ક અને ખોટા લાગે, પરંતુ તેના મૂળમાં કેટલીક વાસ્તવિકતા છુપાયેલી હોય છે.
તેમણે કહ્યું કે વિશ્લેષણ દ્વારા વ્યક્તિ સપનાના તળિયે પહોંચી શકે છે અને આમ કરવાથી વાસ્તવિક જીવનની ઘણી સમસ્યાઓનો ઉકેલ પણ મળી શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ વ્યક્તિ તેના સપનામાં ડાયનાસોર અથવા કોઈપણ ખતરનાક પ્રાણી જુએ છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે વ્યક્તિ વાસ્તવિક જીવનમાં ભયના છાયા હેઠળ જીવી રહ્યો છે. તેનો આ જ ડર તેના સપનામાં કૂતરા, વરુ કે સિંહના રૂપમાં દેખાતો રહે છે. અહીં, ડરામણી વસ્તુઓ દ્વારા, સ્વપ્ન ઊંઘ દરમિયાન તે વ્યક્તિના ડરને વ્યક્ત કરે છે.
એ જ રીતે, ઘણી વખત કોઈને ગુમાવવાનો ડર, પોતાને ક્યાંક ફસાયેલા જોવું અથવા છત પરથી પડવું જેવી બાબતો સપનામાં જોવા મળે છે. આ બધા સપના કંઈક અથવા બીજું કહેવાનો પ્રયાસ કરે છે.
સપના એ ઊંઘના ચોથા તબક્કામાં મન દ્વારા કહેવાતી વાર્તાઓ છે.
સપનાને લઈને મનમાં અનેક સવાલો ઉઠે છે. ઉદાહરણ તરીકે, સપનાનો અર્થ શું છે, શા માટે અને ક્યારે આપણે સપના જોઈએ છીએ.
સાયકોલોજી ટુડેના એક રિપોર્ટ અનુસાર આપણું મગજ 24 કલાક કામ કરે છે. તે એક મિનિટ પણ આરામ કરતો નથી. ઊંઘના ચોથા તબક્કામાં એટલે કે રેપિડ આઈ મૂવમેન્ટ દરમિયાન મગજ દ્વારા વણાયેલી કેટલીક વાર્તાઓ આપણને સપનાના રૂપમાં યાદ રહે છે.
આને કહેવાય સ્વપ્ન. અહીં, ધ્યાનમાં રાખો કે ઊંઘ દરમિયાન મગજ માત્ર કાલ્પનિક વાર્તાઓ વણાટ કરતું નથી. કેટલાક સપના કાલ્પનિક લાગે છે, પરંતુ તેના મૂળમાં વાસ્તવિક જીવનની વાસ્તવિકતા ક્યાંક છુપાયેલી હોય છે.
તેજ મગજ વાળા અને બાળકોને સપના વધુ આવે છે
કેટલાક લોકો સપનાને નબળી ઊંઘ અથવા અસ્વસ્થ મન સાથે જોડે છે. ડરામણા સ્વપ્નના કિસ્સામાં પણ આ સાચું હોઈ શકે છે. પરંતુ સામાન્ય સંજોગોમાં વધુ સપના જોવું એ સારી માનસિક સ્થિતિ, સર્જનાત્મક ક્ષમતા અને ભાવનાત્મક બુદ્ધિની નિશાની છે. બાળકો વધુ ભાવનાત્મક વિચાર કરે છે. આને કારણે, તેઓ પુખ્ત વયના લોકો કરતાં વધુ સપના કરે છે.
આપણે જે પ્રકારના સપના જોતા હોઈએ છીએ તે આપણી માનસિક અને ભાવનાત્મક સ્થિતિને પ્રતિબિંબિત કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમને દરરોજ ડરામણા સપના આવે છે, તો તેનો અર્થ એ થઈ શકે છે કે વાસ્તવિક જીવનમાં કેટલીક વણઉકેલાયેલી મૂંઝવણ છે, જે મનને ડરાવી રહી છે.
આ સપના કંઈક કહે છે, જાણો તમારા સપનાનો અર્થ
સપના વિશે સિગ્મંડ ફ્રોઈડના સંશોધનને આગળ લઈ, કેટલાક મનોવૈજ્ઞાનિકોએ તેનું મનોવિશ્લેષણ કરવાનો પ્રયાસ શરૂ કર્યો. જો કે તે 100% સચોટ હોવાનો દાવો કરી શકાતો નથી, તેમ છતાં પણ વિવિધ પ્રકારના સપના આપણા મનની અસ્પષ્ટ બાબતોને અમુક અંશે પ્રગટ કરે છે.
- સ્વપ્નમાં પોતાને પડતા જોવું – જીવનની કેટલીક બાબતો પર નિયંત્રણ ગુમાવવા અથવા નજીકના લોકોનો સહયોગ ન મળવાને કારણે આવા સપના દેખાય છે.
- સપનામાં તમારા પાર્ટનર સાથે છેતરપિંડી – જો તમે તમારા પાર્ટનરને લઈને અસલામતીનો અહેસાસ અનુભવો છો, તો સપનામાં તમે ક્યારેક તમારી જાત સાથે છેતરપિંડી કરતા અથવા ક્યારેક તમારા પાર્ટનર દ્વારા છેતરપિંડી થતા જુઓ છો. આવા સપના અન્ય કોઈપણ બાબતમાં અસ્વીકાર્યતાની પરિસ્થિતિઓમાં પણ આવી શકે છે.
- સ્વપ્નમાં તમારી જાતને ઘેરાયેલી અથવા ફસાયેલી શોધવી – આવા સપના મનની મૂંઝવણને પ્રતિબિંબિત કરે છે. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ કોઈ પણ બાબતે કોઈ નિર્ણય લેવામાં અસમર્થ હોય ત્યારે તેને આવા સપના આવી શકે છે.
- સપનામાં ખતરનાક પ્રાણીઓ જોવું – સામાન્ય રીતે આવા સપના મનમાં કોઈ વાતને લઈને ડરના કારણે આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, સ્વપ્નમાં કોઈ કૂતરો અથવા કોઈ ખતરનાક પ્રાણી તમારો પીછો કરતા જોવા મળી શકે છે.
- સ્વપ્નમાં બસ અથવા ટ્રેન છૂટવી – આવા સપના ખેદ વ્યક્ત કરે છે. જીવનમાં કોઈ પણ નિર્ણય લેવામાં કોઈ ભૂલ કે વિલંબ લાગે તો આવા સપના આવે છે.
- સ્વપ્નમાં પૈસા અથવા કંઈક મૂલ્યવાન શોધવું – આવા સપના આત્મવિશ્વાસને પ્રતિબિંબિત કરે છે. જ્યારે વ્યક્તિ કોઈ કામ માટે તેના મનમાં સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર હોય છે, ત્યારે આવા સપના આવી શકે છે.