MGR, જે. જયલલિતા, NTR જેવા દક્ષિણના સુપરસ્ટાર બન્યા મુખ્યમંત્રી: રાજીવ ગાંધીના કહેવાથી અમિતાભ બચ્ચને ચૂંટણી લડી, રાજકારણમાં બોલિવૂડ કરતાં સાઉથ સ્ટાર્સનો દબદબો વધુ

ચૂંટણી એ માત્ર ફિલ્મોનો મહત્ત્વનો વિષય નથી રહ્યો, પરંતુ ભારતના રાજકારણમાં અનેક ફિલ્મ સ્ટાર્સે મહત્ત્વનું યોગદાન આપ્યું છે. સાઉથ સિનેમા હોય કે બોલિવૂડ સ્ટાર્સ હોય વર્ષોથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. જ્યાં એક તરફ MGR, જે. જયલલિતા, એનટીઆર જેવા સાઉથ સિનેમાના સ્ટાર્સે રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો અને મુખ્યમંત્રી પદ સંભાળ્યું, તો બીજી તરફ સુપરસ્ટાર રાજેશ ખન્ના, અમિતાભ બચ્ચન, શત્રુઘ્ન સિન્હા જેવા સિતારાઓની રાજકીય સફર ચર્ચામાં રહી છે.ચૂંટણી લડનારા ફિલ્મ સ્ટાર્સની યાદી લાંબી છે, જો કે રાજકારણમાં એક્ટિવ રહીને પણ મોરચો સંભાળી રહ્યાં છે.

લોકસભા ચૂંટણી 2024નાં પરિણામો જાહેર થાય તે પહેલાં, દક્ષિણ અને બોલિવૂડ સ્ટાર્સની રાજકીય જર્ની પર એક નજર-

સાઉથના આ સુપરસ્ટાર રાજકારણમાં સૌથી સફળ રહ્યા

બે ગોળી વાગી, એમજીઆરએ હોસ્પિટલમાંથી મદ્રાસ રાજ્યની ચૂંટણી માટે અરજી કરી
MGR એટલે M.G. રામચંદ્રન. તેઓ તમિળ ફિલ્મોના સુપરસ્ટાર પણ રહી ચૂક્યા છે, ફેન્સ તેમને ભગવાનની જેમ પૂજતા હતા. તેમની લોકપ્રિયતાનો લાભ લેવા માટે 50ના દાયકાના દરેક રાજકીય પક્ષો તેમને તેમની સાથે સામેલ કરવા માગતા હતા. આ જ કારણ હતું કે MGR 1953માં કોંગ્રેસ પાર્ટીમાં જોડાયા હતા. થોડા સમય પછી લેખકમાંથી રાજકારણી બનેલા સી.એન.અન્નાદુરાઈએ તેમને તેમની પાર્ટી દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમ (DMK)માં જોડાવા માટે રાજી કર્યા. આવી સ્થિતિમાં એમજીઆર 1962માં પહેલીવાર ધારાસભ્ય બન્યા હતા.

એમજીઆર ત્રણ વખત તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રી રહી ચૂક્યા છે

12 જાન્યુઆરી, 1967ના રોજ એક ફિલ્મના સંબંધમાં યોજાયેલી મિટિંગ દરમિયાન દક્ષિણ ફિલ્મોના લોકપ્રિય વિલન એમ.આર. રાધાએ MGR પર ગોળીબાર કર્યો. તેમની લોકપ્રિયતા એટલી હતી કે શૂટિંગના સમાચાર ફેલાતા જ એક કલાકમાં હોસ્પિટલની બહાર 50 હજાર ચાહકો એકઠા થઈ ગયા.

મદ્રાસ રાજ્યની ચૂંટણી માટે ફોર્મ ભરતા MGR

તેમના સાજા થવા દરમિયાન જ એમજીઆરએ હોસ્પિટલમાંથી મદ્રાસ રાજ્ય ચૂંટણીની અરજી દાખલ કરી હતી. એક ચિત્ર પણ સામે આવ્યું, જ્યારે એમજીઆર તેમના ગળા અને માથા પર પાટો બાંધીને ફોર્મ પર સહી કરતા જોવા મળ્યા હતા. ચાહકો અને ડીએમકે પાર્ટીના કાર્યકરોએ તેમની આ તસવીર આખા શહેરમાં ફેલાવી દીધી. ફાયદો એ થયો કે 1967માં એમજીઆર 27 હજાર મતોના માર્જિન સાથે ધારાસભ્ય બન્યા. તેઓ મદ્રાસના ઈતિહાસમાં સૌથી વધુ મત મેળવનાર ધારાસભ્ય હતા.

એમજીઆર સામાન્ય રીતે ભીડથી દૂર રહેવાનું પસંદ કરતા હતા, તેથી જ્યારે પણ તેઓ ચૂંટણી પ્રચાર માટે બહાર જતા ત્યારે તેમને જોવા લોકોની ભીડ જામી જતી હતી

અન્નાદુરાઈના મૃત્યુ પછી જ્યારે એમજીઆરએ ડીએમકે પાર્ટીમાં વધી રહેલા ભ્રષ્ટાચાર સામે અવાજ ઉઠાવ્યો ત્યારે તેમને પાર્ટીમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવ્યા. પાર્ટી છોડ્યા પછી, MGRએ પોતાની પાર્ટી અન્ના દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમની રચના કરી, જેનું નામ પાછળથી ઓલ ઈન્ડિયા અન્ના દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમ રાખવામાં આવ્યું. તે ડીએમકેની સૌથી મોટી વિપક્ષી પાર્ટી તરીકે ઊભરી આવી. પાર્ટીએ 1977માં 234માંથી 130 બેઠકો જીતી હતી અને એમજીઆર તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રી બન્યા હતા.

જયલલિતાએ એમજીઆરના કહેવા પર રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો, તેમના મૃત્યુ પછી ખુરશી સંભાળી
સુપરસ્ટાર એમજીઆર અને જે. જયલલિતા વચ્ચેના સંબંધો સમાચારોમાં હતા. એમજીઆરથી અલગ થયા પછી પણ જે. જયલલિતા તેમને પોતાના ગુરુ માનતા રહ્યાં. જે. જયલલિતાએ MGRના કહેવાથી રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો. જ્યારે એમજીઆરે તેમની પાર્ટીની રચના કરી ત્યારે તેમણે જે. જયલલિતાને પણ પાર્ટીમાં સામેલ થવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. જોકે, પાર્ટીના કાર્યકરો તેનો વિરોધ કરી રહ્યા હતા. જે. જયલલિતા પક્ષ અન્ના દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમમાં જોડાયા અને પ્રચાર સચિવ બન્યા, પરંતુ વિરોધને કારણે MGRએ તેમને પદ પરથી હટાવવા પડ્યા. જે. જયલલિતા અને એમજીઆર વચ્ચેના સંબંધોને કારણે પાર્ટીના લોકો પાર્ટીની છબી ખરડાય તેવું ઈચ્છતા ન હતા.

1989માં તમિલનાડુ વિધાનસભામાં જે. જયલલિતા સાથે ગેરવર્તણૂક કરવામાં આવી હતી.

એમજીઆરના મૃત્યુ બાદ જે. જયલલિતાને તેમના પરિવારના વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. ઉતાર-ચઢાવથી ભરેલી રાજકીય સફરમાં જે. જયલલિતા 1991માં પહેલીવાર તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રી બન્યા હતા. તેઓ તમિલનાડુના પ્રથમ મહિલા મુખ્યમંત્રી હતાં.

સોનિયા ગાંધી સાથેની મુલાકાત દરમિયાન લેવાયેલ જે. જયલલિતાનો ફોટોગ્રાફ

નંદમુરી તારકા રામારાવ ઉર્ફે એનટીઆર આંધ્રપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી
60-70ના દાયકામાં દક્ષિણ સિનેમાના સ્ટાર રહેલા નંદામુરી તારકા રામા રાવ ઉર્ફે એનટીઆરએ પણ રાજકારણમાં સફળતા મેળવી હતી. તેમણે રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો હતો કારણ કે દક્ષિણના ફિલ્મ નિર્માતા વી. નાગી રેડ્ડીએ તેમને કહ્યું હતું કે ગમે તેટલી સંપત્તિ કે પ્રસિદ્ધિ કમાય, વાસ્તવિક શક્તિ માત્ર રાજકારણીઓ પાસે છે. આ સાંભળીને 1982માં પોતાની તેલુગુ દેશમ પાર્ટી બનાવી. દક્ષિણમાં ભગવાનની જેમ પૂજવામાં આવતા એનટીઆર જ્યારે ચૂંટણી લડ્યા ત્યારે તેમના ચાહકોએ તેમને ઘણો પ્રેમ આપ્યો હતો.

ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન લેવાયેલી એનટીઆરની તસવીર

1983માં તેઓ ચૂંટણી જીત્યા અને આંધ્ર પ્રદેશના મુખ્યપ્રધાન બન્યા. એનટીઆર 1983-1994 દરમિયાન ત્રણ વખત આંધ્રપ્રદેશના સીએમ બન્યા.

ચિરંજીવીએ પોતાની પાર્ટી બનાવી, ચૂંટણી જીતી અને કોંગ્રેસ સાથે હાથ મિલાવ્યા
વર્ષ 2008માં સાઉથ સ્ટાર ચિરંજીવીએ આંધ્ર પ્રદેશમાં પ્રજા રાજ્યમ પાર્ટીની રચના કરી હતી. 2009માં યોજાયેલી લોકસભા ચૂંટણીમાં આ પાર્ટીને 294માંથી 18 બેઠકો મળી હતી. ચિરંજીવીએ તિરુપતિ અને પલાકોલ્લુથી ચૂંટણી લડી હતી, જો કે તેઓ માત્ર તિરુપતિથી જ સીટ જીતી શક્યા હતા. 2011માં ચિરંજીવીએ સોનિયા ગાંધી સાથે વાત કરી અને તેમની પાર્ટીને કોંગ્રેસમાં ભેળવી દીધી. આ પછી તેઓ 2012માં રાજ્યસભાના સભ્ય બન્યા. પાર્ટીમાં જોડાયા બાદ તેઓ પ્રવાસન મંત્રી પણ રહી ચૂક્યા છે. જો કે, તે 2018 થી રાજકારણમાં સક્રિય નથી.

સોનિયા ગાંધી સાથે સ્ટેજ શેર કરતા ચિરંજીવી

આ બોલિવૂડ સ્ટાર્સે રાજકારણમાં પણ હાથ અજમાવ્યો હતો

રાજીવ ગાંધીની સલાહ પર અમિતાભ બચ્ચને રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો હતો
અમિતાભ બચ્ચનની માતા તેજી બચ્ચન અને ઈન્દિરા ગાંધી ગાઢ મિત્રો હતાં. આવી સ્થિતિમાં અમિતાભ બચ્ચન અને રાજીવ વચ્ચે પણ મિત્રતા ગાઢ રહી હતી. 1984માં જ્યારે રાજીવ ગાંધીએ અમિતાભ બચ્ચનને કહ્યું કે તેમણે હેમવતી નંદન બહુગુણા સામે અલ્હાબાદથી ચૂંટણી લડવી જોઈએ તો અમિતાભ પણ સંમત થયા. આ સીટ પર બધાની નજર હતી કારણ કે હેમવતી નંદન બહુગુણા ક્યારેય ચૂંટણી હાર્યા નથી, તે સમયે તેઓ ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી પણ હતા. પરંતુ જ્યારે ચૂંટણીનાં પરિણામો આવ્યાં ત્યારે બધા ચોંકી ગયા હતા. અમિતાભ બચ્ચનની સ્ટાર પાવર સામે હેમવતી નંદન ચૂંટણી હારી ગયા.

ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન લેવાયેલી અમિતાભ બચ્ચનની તસવીર

ફિલ્મોમાં વ્યસ્ત હોવાને કારણે અમિતાભ રાજનીતિથી દૂર જતા રહ્યા હતા, જેનો તેમના રાજકીય વિરોધીઓએ ભરપૂર ફાયદો ઉઠાવ્યો હતો. બોફોર્સ અને સબમરીન કૌભાંડોમાં અમિતાભનું નામ આવવા લાગ્યું. અમિતાભ આ દબાણ સહન ન કરી શક્યા અને તેમણે 1987માં રાજકારણમાંથી સંન્યાસ લઈ લીધો.

ચૂંટણી રેલીમાં અમિતાભ બચ્ચન રાજીવ ગાંધીને ફલોનો હાર પહેરાવે છે

રાજેશ ખન્નાએ લાલકૃષ્ણ અડવાણી સામે ચૂંટણી લડી
વર્ષ 1991માં રાજેશ ખન્નાએ કોંગ્રેસ તરફથી ભારતીય જનતા પાર્ટીના વરિષ્ઠ નેતા લાલકૃષ્ણ અડવાણી સામે લોકસભાની ચૂંટણી લડી હતી. રાજેશ ખન્નાએ ચૂંટણીમાં વિપક્ષને જોરદાર ટક્કર આપી હતી, પરંતુ તેઓ માત્ર 1589 મતોથી હારી ગયા હતા. અડવાણીને 93,662 વોટ મળ્યા જ્યારે રાજેશ ખન્નાને 92,073 વોટ મળ્યા.

રાજેશ ખન્ના તેમની પત્ની ડિમ્પલ કાપડિયા, દીકરીઓ ટ્વિંકલ સાથે પ્રચાર કરતા હતા

1992માં જ્યારે લાલકૃષ્ણ અડવાણીએ દિલ્હી બેઠક પરથી રાજીનામું આપ્યું ત્યારે દિલ્હી બેઠક માટે ફરીથી પેટાચૂંટણી યોજાઈ હતી. આ ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે ફરી રાજેશ ખન્નાને પોતાનો ઉમેદવાર બનાવ્યો.

પરિણામ આવ્યા બાદ રાજેશ ખન્ના અને શત્રુઘ્ન સિન્હા વચ્ચે ટક્કર થઈ હતી.
પેટાચૂંટણીમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીએ રાજેશ ખન્ના સામે લાલકૃષ્ણ અડવાણીના કહેવા પર શત્રુઘ્ન સિંહાને ટિકિટ આપી હતી. રાજેશ ખન્ના 25000 મતોથી ચૂંટણી જીત્યા અને 1992-96 સુધી લોકસભાના સભ્ય હતા.

રાજેશ ખન્ના અને શત્રુઘ્ન સિન્હાએ દિલ-એ-નાદાન અને પાપી પેટ કા સવાલ જેવી ઘણી ફિલ્મોમાં સાથે કામ કર્યું છે

તે સમયે રાજેશ ખન્ના એટલું વર્ચસ્વ ધરાવતા હતા કે તેમની જીત છતાં તેમના મિત્ર શત્રુઘ્ન સિન્હા તેમની સામે ચૂંટણી લડવા માટે કેવી રીતે સંમત થયા તેનાથી તેમને દુઃખ થયું હતું. પરિણામે તેમણે શત્રુઘ્ન સિંહા સાથે વાત કરવાનું બંધ કરી દીધું. વર્ષો પછી શત્રુઘ્ન સિન્હાએ તેને પોતાની ભૂલ ગણાવી અને કહ્યું કે જ્યારે રાજેશ ખન્નાને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે તેઓ તેમની પાસે જઈને માફી માગતા ઇચ્છતા હતા, પરંતુ કમનસીબે રાજેશ ખન્નાનું આ મુલાકાત પહેલાં જ અવસાન થયું હતું.

શત્રુઘ્ન સિંહા કોંગ્રેસ, ભાજપ અને તૃણમૂલ કોંગ્રેસ જેવી પાર્ટીઓનો હિસ્સો રહી ચૂક્યા છે

શત્રુઘ્ન સિંહા બે વખત સાંસદ રહી ચૂક્યા છે. 2014માં જ્યારે તેમને કેન્દ્રમાં મંત્રી પદ ન મળ્યું ત્યારે તેમના ભાજપ સાથેના સંબંધોમાં ખટાશ આવી ગઈ. 2019માં જ્યારે ભાજપે રવિશંકર પ્રસાદને તેમના સ્થાને પટના સાહિબથી ઉમેદવાર બનાવ્યા ત્યારે શત્રુઘ્ન સિંહા કોંગ્રેસમાં જોડાયા. તેઓ લગભગ 28 વર્ષ સુધી ભાજપમાં રહ્યા. આ પછી કોંગ્રેસમાં તેમની સફર માત્ર ત્રણ વર્ષ જ ચાલી. પછી તેઓ મમતા બેનર્જીની પાર્ટી તૃણમૂલ કોંગ્રેસમાં જોડાયા અને હવે આસનસોલથી સાંસદ છે. તેમને આ લોકસભા ચૂંટણીમાં આસનસોલથી ટિકિટ આપવામાં આવી છે.

વિનોદ ખન્ના વિદેશ રાજ્ય મંત્રી બન્યા, અટલ બિહારી વાજપેયીએ આ પદ આપ્યું હતું.
અભિનેતા વિનોદ ખન્નાએ પણ 1997માં રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. ભારતીય જનતા પાર્ટીમાં જોડાયા બાદ તેઓ પંજાબના ગુરદાસપુરથી સાંસદ બન્યા. 1999માં તેઓ ચૂંટણી જીત્યા અને કેન્દ્રીય સંસ્કૃતિ અને પર્યટન મંત્રી બન્યા. 6 મહિના પછી અટલ બિહારી વાજપેયીએ તેમને વિદેશ રાજ્ય મંત્રીનું પદ આપ્યું. વિનોદ ખન્ના બોલિવૂડના એકમાત્ર એવા એક્ટર છે જે 4 વખત લોકસભાની ચૂંટણી જીત્યા છે.

ચૂંટણી રેલી દરમિયાન લેવામાં આવેલી વિનોદ ખન્નાની તસવીર

ધર્મેન્દ્રએ ચાર વર્ષમાં રાજનીતિ છોડી દીધી, સની દેઓલ પણ હવે રાજનીતિથી દૂર
ધર્મેન્દ્રએ વર્ષ 2004માં રાજસ્થાનની બિકાનેર લોકસભા સીટ પરથી ભારતીય જનતા પાર્ટી વતી ચૂંટણી લડી હતી અને પછી તેઓ એકતરફી જીત્યા હતા. જોકે, ત્યાર બાદ તેમણે ક્યારેય ચૂંટણી લડી ન હતી. જ્યારે તેઓ ફિલ્મો અને રાજનીતિમાં સંતુલન ન બનાવી શક્યા ત્યારે તેમણે 2008માં રાજકારણમાંથી રાજીનામું આપી દીધું હતું.

ધર્મેન્દ્ર માત્ર 4 વર્ષ જ રાજકારણનો હિસ્સો બન્યા છે

ધર્મેન્દ્રના પગલે તેમના પુત્ર સની દેઓલ પણ 2019 માં ભારતીય જનતા પાર્ટીમાં જોડાયા હતા. તેમણે ગુરદાસપુરથી કોંગ્રેસના ઉમેદવાર સુનીલ જાખડને 82459 મતોથી હરાવ્યા હતા. જોકે તે હાલ રાજકારણમાં સક્રિય નથી.

સની દેઓલ ગદર 2ની રિલીઝ બાદથી રાજકીય મુદ્દાઓથી દૂર છે

હેમા માલિની ભાજપની પાર્ટી મહાસચિવ રહી ચૂક્યાં
1999માં હેમા માલિની ભારતીય જનતા પાર્ટીના ઉમેદવાર વિનોદ ખન્નાના ચૂંટણી પ્રચારનો ભાગ બન્યાં હતાં. આ પછી તેઓ 2004માં ભારતીય જનતા પાર્ટીમાં જોડાયાં. તેઓ 2003-09 સુધી ઉપલા ગૃહમાં સાંસદ હતાં. 2011માં હેમા માલિની પાર્ટીના મહાસચિવ બન્યાં હતાં. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં હેમા માલિનીએ મથુરાના RLD ચીફ જયંત ચૌધરીને 330743 મતોથી હરાવ્યા હતા. હેમા માલિની હજુ પણ રાજકારણમાં એક્ટિવ છે.

હેમા માલિનીને લોકસભા ચૂંટણી 2024માં મથુરાથી મેદાનમાં ઉતારવામાં આવ્યાં છે

જયા બચ્ચન 20 વર્ષથી રાજકારણનો હિસ્સો છે
જયા બચ્ચન 2004માં સમાજવાદી પાર્ટીમાંથી ચૂંટણી લડીને સાંસદ બન્યાં હતાં. ત્યારથી લઈને આજ સુધી તેઓ રાજકારણમાં એક્ટિવ છે. સંસદમાં આપેલાં તેમનાં નિવેદનોની વારંવાર ચર્ચા થતી રહે છે.

જયા બચ્ચન 5 વખત ચૂંટણી જીતીને રાજ્યસભાના સાંસદ બન્યાં છે

જયા પ્રદા 1994થી રાજકારણમાં એક્ટિવ
જયા પ્રદાએ 1994માં દક્ષિણના એનટી રામારાવની પાર્ટી તેલુગુ દેશમથી પોતાની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. વર્ષ 1996માં એક્ટ્રેસની પ્રથમ વખત રાજ્યસભા સાંસદ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવી હતી. થોડાં વર્ષો પછી જ એક્ટ્રેસે દક્ષિણ ભારત છોડીને સમાજવાદી પાર્ટી દ્વારા ઉત્તર ભારતના રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો. એક્ટ્રેસ આ પાર્ટી દ્વારા બે વખત સાંસદ તરીકે ચૂંટાઈ આવ્યાં છે.

જયા પ્રદા 2019થી ભારતીય જનતા પાર્ટીનો ભાગ છે

બોલિવૂડ ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં ગોવિંદા, શેખર સુમન, ઉર્મિલા માતોંડકર, પરેશ રાવલ, શબાના આઝમી જેવા કેટલાક સ્ટાર્સ છે, જેમણે રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો પરંતુ લાંબી ઈનિંગ રમી શક્યાં નહીં. તે જ સમયે, દક્ષિણ સિનેમાના થાલાપતિ વિજય અને કમલ હાસન જેવા સ્ટાર્સે પણ પોતાની પાર્ટી બનાવી છે. જોકે તે રાજકારણમાં એક્ટિવ નથી.